آقای صادق پور لطفا موضوع اصلی فصلنامه مشکوة را به صورت کلی توضیح دهید و بیان کنید در این مجله پیرامون چه مباحثی بحث میشود؟
نظر به تاکید بر تخصصی شدن محتوای نشریات در دهه اخیر، موضوع و گرایش اصلی مشکوة، آموزه ها و معارف قرآن و حدیث است؛ اما با توجه به قدمت قریب به چهل ساله این فصلنامه، موضوع مقالههای مشکوة در دو دهه اول و تا قبل از دریافت رتبه علمی- ترویجی گسترده و متنوع بود، که با اندکی اغماض چنانچه ذکر می شود، میتوان تمام مقالات را در دو بخش قرآن و حدیث و تاریخ و فرهنگ اسلامی یعنی همان گرایش کنونی نشریه دستهبندی و تنظیم کرد.
در یک نگاه کلى محتواى اصلى مقاله هاى بخش اول، اعتقادى، اخلاقى و حقوقى است که با محوریت قرآن و سنت، جهانبینى اسلام را تبیین می کند و در بخش دوم مقالههاى تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامى و تأثیر اسلام و مسلمانان در زمینههاى ادبى، اجتماعى و جغرافیایى آمده که در واقع فرهنگ و تمدن غنى، انسان ساز و تأثیرگذار اسلام را نشان میدهد. در بخش اول علوم و معارف اسلامى با استفاده از قرآن و سنت تبیین و تفسیر شده و در بخش دوم موقعیت اسلام در اقصى نقاط جهان و رفتار مسلمانان در حوزه هاى مختلف انعکاس داده شده است. شاید بتوان مقالات مشکوة را به دو نیمه جهانبینى اسلام ودیگری عملکرد مسلمانان تقسیم کرد که نشان دهنده این است در هر دورهاى که مسلمانان برداشت درستى از دین داشته و آن را در عمل پیاده کردهاند، جهان اسلام پیشرفت چشمگیرى داشته است.
به منظور دستیابی سریع پژوهشگران و کاهش زمان جستجوی محققان برای دسترسی به مقالات این مجله چه راهکاری اندیشیده شده است؟
براساس آیین نامه کمیسیون بررسی نشریات علمی، مجلات دارای رتبه پژوهشی یا ترویجی باید سالانه فهرست مقالاتشان را ارائه کنند. همچنین در عصر ارتباطات و در هنگامه انفجار اطلاعات، دستهبندی و تنظیم موضوعی مقالات، راهکاری برای پردازش اطلاعات و دستیابی سریع پژوهشگران و جامعه کتابخوان به آثار منتشر شده است. فصلنامه مشکوة نیز به مناسبت یکصدمین شماره در پاییز 1387براى اطلاعرسانى به جامعه پژوهش و کاهش زمان جست وجوى محققان، اقدام به تهیه فهرست مقالههاى خود کرده است. فهرست یکصد شماره مجله (بیش از یک هزار مقاله) در دو قسمت، فهرست موضوعى الفبایى مقالهها و فهرست الفبایى پدیدآورندگان (نویسنده و مترجم) تنظیم شده است.
همچنین در شماره های 121،110،131 و141 مقالات به صورت موضوعی فهرست و دستهبندی شده است. گرایش بیشتر نشریه به سوی مقالات آموزه های قرآن و حدیث در شمارههای اخیر محسوس است.
لطفا در خصوص چگونگی گستره توزیع این فصلنامه توضیح دهید؟آیا خوانندگان در فضای مجازی نیز میتوانند به مشکوة دسترسی داشته باشند؟
طبق دستورالعمل کمیسیون بررسی نشریات درسال 1392، شمارگان مکتوب مجلات علمی محدود شده و بر نشر الکترونیک در فضای مجازی تاکید شده است؛ ازاین رو مشکوة علاوه بر توزیع سراسری محدود، بیشتر بر نشر الکترونیک اهتمام دارد و متن مقالههاى آن از طریق پایگاههایی همچون: (پایگاه استنادی علوم جهان اسلام) www.isc.gov.ir ؛ (بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی) www.islamic-rf.ir؛ (بانک اطلاعات نشریات کشور) www.magiran.com؛ (پایگاه مجلات تخصصی نور) www.noormagz.com ؛ و پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت www.hawzah.net قابل دسترسى است.
در ادامه اشاره ای به چشمانداز و برخی راهبردهای این نشریه داشته باشید؟
نظر به طرح کلی مرجعیت علمی آستان قدس رضوی سیاست کلى مشکوة همواره بر آن بوده است تا ضمن کسب مدارج علمى و مقبولیت در مجامع حوزوى و دانشگاهى از اهداف اساسنامهاى بنیاد پژوهشهاى اسلامى و فراتر از آن مرجعیت علمی و رسالت فرهنگى آستان قدس رضوى دور نماند. در این جا به برخی از راهبردهای این مجله اشاره میشود:
1- اهتمام به نوآورى و روزآمدى مطالب و تأکید بر اصالت اندیشه قرآنی، عملگرایى و مباحث کاربردى، با توجه به نیازهاى علمى - فرهنگى امروز جامعه اسلامى و نسل جوان و استفاده بهینه از توان محققان بنیاد و دیگر مراکز پژوهشى ( بویژه با تعامل بیشتر با حوزه قم، مشهد و دانشگاه علوم اسلامی رضوی ) تا حد سفارش مقاله در همان گرایش مجله.
2- مساعدت در شکلگیری و نهادینه کردن فرهنگِ پژوهشِ گروهى درمیان محققان دلسوز و آگاه در عرصه آموزه های قرآن و حدیث و متکی نبودن بر پایان نامه های دانشجویی و تکالیف دانشگاهی.
3-برخوردارى آثار ارسالى از نظریه یا فرضیهاى جدید، مسئلهاى تازه، روش و ابزار نو، یا رهیافت و قرائتى جدید، از طریق تعامل بیشتر با دیگر نشریات و مراکز علمى و دستیابى به بایستههاى پژوهش و پرهیز از کارهاى تکرارى.
4- تأکید بر ظاهرى آراسته و چشمنواز به لحاظ (قطع، حروفچینى، طراحى جلد و صفحهآرایى) متناسب با ضرورتهاى کنونى و هماهنگ با محتواى مجله و نوع مخاطبان از جمله راهبردهای این مجله است.
باید یادآور شد طبق دستورالعمل کمیسیون بررسی نشریات، هر مجله علمی باید سامانه ای مستقل برای مدیریت، پیگیری و تسهیل چرخش مقالات داشته باشد از این رو مجله مشکوة نیز سامانه مستقل مجله مشکوة را به آدرس www.mishkat.islamic-rf.ir راه اندازی کرده است.