چه نسبتی بین عفاف و حجاب برقرار است؟
از بدترین اتفاقاتی که در فضای ترویجی کشور افتاده است و اجازه نمی‌دهد راه درست رفته شود، ایجاد نسبت تساوی میان حجاب و عفاف است. مسئله عفاف چیزی است و مسئله پوشش اسلامی یا حجاب چیز دیگری است. عفاف مسئله‌ای است که شامل زن و مرد است و هیچ ربطی به زن بودن ندارد؛ زن می‌تواند عفیف باشد اما بدون پوشش، چنان که مسلمانان تا حدود هفده، هجده سال چادر و روسری سرشان نبود و عفیف هم بودند. یعنی در دوره مکه و چندین سال از دوره مدینه حتی زنان پیغمبر و دختران پیغمبر هم حجاب مصطلح را نداشتند، اما مسئله عفت جنسی تقریباً از همان روزهای اول نزول قرآن مطرح بوده است.
آیا از عفاف می توان به عنوان تقوای فرد یاد کرد؟
وقتی از عفاف سخن می‌گوییم باید توجه داشته باشیم که با تقوا تفاوت دارد. وقتی می‌گویید فلانی متقی است، یعنی از یک چیزهایی خودش را نگه می‌دارد، خویشتندار است اما این از واژه عفاف یا به واژه عفاف منتقل می‌شود. مثلاً در عفافِ زبان، یعنی از سخنان زشت ‌پرهیز می‌کند، سخنان نیکو بر زبان جاری می‌کند و واژه‌های او همراه با یک طهارت و پس از گذر از دالان خویشتنداری است.
شخص عفیف به معنای عفت جنسی و پاکدامن کسی است که می‌تواند خود را از آلودگی جنسی برحذر بدارد و رفتار جنسی پاکدامنانه از خودش بروز بدهد. یعنی یک خویشتنداری مطلق نیست، بلکه خویشتنداری جنسی است که در عین حال که یک چیز را ترک می‌کند یا عملی را انجام می‌دهد، آن عمل همراه با پاکی و در چارچوب معین است.
آیا عفاف فقط خویشتنداری جنسی و «خود کنترلی» است یا شامل «دیگر کنترلی» هم می‌شود؟
خیر؛ شامل دیگر کنترلی نمی‌شود، آن غیرت است. یک نفر امر به معروف و نهی از منکر می‌کند، گاهی موفق می‌شود، گاهی موفق نمی‌شود. یک زن خودش را نگه می‌دارد، چون یکی از دلایل جذابیت است، وقتی زن عفیف است یا ابراز می‌کند من زن عفیف هستم، می‌گوید سراغ من نیایید من از زنانی هستم که خودم را نگه می‌دارم، بنابراین به شما اجازه ورود به جهان خودم را نمی‌دهم. این باز به این معنا نیست که دارد دیگران را عفیف می‌کند، دارد عفت خودش را نشان می‌دهد.
وقتی شما رفتار عفیفانه‌ داشته باشید، به طور طبیعی افراد منحرف تمایلی به شما نشان نخواهند داد. جرم را به شما پیشنهاد نمی‌دهند. خیلی طبیعی است، یعنی شما دارید خود را این طور معرفی می‌کنید که من یک مرد عفیفم، من یک زن عفیفم. به همین دلیل طمع خود را از شما خواهند برید.

در بحث عفاف آیا فرد باید نیت خویشتنداری داشته باشد؟
باید قصد کند، لذا کسانی که قصد عفت ندارند، عفیف نمی‌شوند؛ آنها ممنوع و محروم می‌شوند. خانمی که به زور چادر سرش کرده است که عفاف به خرج نداده و قطعاً عفیف نیست و ثوابی نمی‌برد، بلکه پدرش به این خاطر که نگذاشته دخترش باعث فساد جامعه باشد، ثواب می‌برد. آن هم نه از باب عفاف، بلکه از باب امر به معروف و نهی از منکر. گاهی یک پدر تلاش می‌کند و بچه‌اش را نمی‌گذارد مثلاً موسیقی گوش بدهد یا سوار ماشین شود برود سرخیابان زنان مردم را سوار کند یا به خانه همسایه سرک بکشد، این تلاش‌ها از باب نهی از منکر است نه تلاش برای اینکه بچه‌اش عفیف شود. ممکن است بچه‌اش اصلاً عفیف نباشد، اما آنجا محروم می‌شود و در آن محیط امکان بروز عمل غیر عفیفانه را از دست می‌دهد.

آیا عفاف، زنانه و مردانه دارد؟
تفکیک ندارد، چون بر اساس روایات حیا در زمین عقل می‌روید. یعنی هر چه عقلانیت فرد بالاتر می‌رود، قدرت سنجشش بالاتر می‌رود و در نتیجه حیاورزی او بیشتر می‌شود؛ هم در زنان و هم در مردان.
بنابراین اگر قدرت عقلانیت آنها بالاتر برود و سنجش کنند و عاقبت اندیش باشند، خودبه‌خود عفیف‌تر و با حیاتر می‌شوند.