به گزارش اداره روابط عمومی و بین الملل آستان قدس رضوی، اسماعیل رضایی برجکی در آیین معرفی کتاب «اطلس تاریخی سادات ایران، از آغاز ورود تا پایان قرن نهم هجری قمری؛ سادات خراسان بزرگ» که شب گذشته در سرای اهل فرهنگ بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب مشهد برگزار شد، ابراز کرد: اطلس تاریخی سادات ایران، طرح‌ بزرگ مطالعاتی گروه سادات و مفاخر اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است.
وی ادامه داد: خروجی این طرح به صورت کتاب‌های جداگانه در سال‌های اخیر در حال انتشار است که تاکنون چهار جلد آن یعنی منطقه‌های خراسان بزرگ، زنجان، اصفهان و قم به چاپ رسیده است.
نویسنده اطلس تاریخی سادات خراسان بزرگ بیان کرد: این طرح با هدف شناساندن و معرفی سیر مهاجرت، استقرار و تشکیل خاندان‌های سادات در سراسر ایران بزرگ اجرا شده و کتاب‌های آن نیز بر اساس هر منطقه چاپ شده است.
رضایی برجکی افزود: کتاب اطلس تاریخی سادات مبتنی بر منابع دست اول و معتبر تاریخ نگارش یافته است و تمام نشانه‌ها، گزاره‌ها و داده‌هایی که درباره سادات در این منابع گزارش شده، استخراج و دسته‌بندی شده و سپس در قالب کتاب منتشر شده است.
وی با بیان اینکه هر کتاب شامل سه قسمت عمده است، گفت: نخست متن اصلی است که در آن توضیحاتی درباره زمان ورود سادات به هر منطقه، معرفی شهرها و روستاهای محل سکونت آنان، خاندان‌های تشکیل شده و نقش آنان در امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ذکر شده است. همچنین شخصیت‌های برجسته‌ و شاخص حوزه‌های سیاسی، علمی و فرهنگی و حتی اجتماعی و اقتصادی هر خاندان و شاخه سادات معرفی شده است.
نویسنده اطلس تاریخی سادات خراسان بزرگ درباره سایر قسمت‌های کتاب اضافه کرد: خاندان‌های سادات به صورت نموداری در کتاب حاضر معرفی شده است. همچنین می‌توان پراکندگی سادات را برای اولین بار در ایران در نقشه‌های به چاپ رسیده در کتاب دید.
وی تصریح کرد: کتاب حاضر به بسیاری از داستان‌پردازی‌ها درباره ورود سادات به ایران پاسخ داده و آنها را تحلیل کرده است و می‌تواند آغازی برای مطالعات تاریخ فرهنگی و اجتماعی ایران باشد.
رضایی برجکی افزود: متأسفانه در تاریخ‌پژوهی ایران کمتر به مسائل اجتماعی کشور پرداخته شده است، اما این کتاب‌ها وارد بطن جامعه شده و گروه‌ها و قشرهایی را که کمتر شناخته شده‌اند برای عموم بازخوانی و تحلیل می‌کنند. حتی امکان تعریف و اجرای ده‌ها پروژه پژوهشی نیز از طریق این آثار وجود دارد.
وی درباره کتاب اطلس تاریخی سادات خراسان بزرگ گفت: نخستین سرزمینی که سادات پس از عراق وارد آن شدند، ایران بود. نخستین دسته آنان نیز به عنوان مخالفان حکومت وارد خراسان شدند.
این پژوهشگر با اشاره به برخی شخصیت‌ها و خاندان‌های سادات خراسان در مرو، نیشابور و سبزوار خاطرنشان کرد: سفر امام رضا(ع) به ایران، شاخص‌ترین و معتبرترین مهاجرت علویان به خراسان است.
یادآور می‌شود، کتاب اطلس تاریخی سادات ایران، از آغاز ورود تا پایان قرن نهم هجری قمری؛ سادات خراسان بزرگ به همت بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در دو فصل در قطع وزیری و شمارگان 400 نسخه روانه بازار نشر شده است.