نویسنده:   غلامرضا کحلکی     تاریخ نگارش:   1398/08/29     ساعت:   20:59:09
بازدید:   651
 
 
گفتگو با نویسنده کتاب «امام علی(ع) جانشین رسول الله(ص)» نقدی بر کتاب «جانشینی حضرت محمد(ص)»

ترجمه آثار فاخر خاورشناسان برجسته به منظور گفتمان سازی نقد میراث جریان خاورشناسی در ایران اسلامی و دفاع از آموزه های اسلامی- شیعی، از جمله اولویت های بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی است؛ از جمله این آثار کتاب «جانشینی حضرت محمد(ص)» اثر ویلفرد مادلونگ اسلام شناس شهیر آلمانی است که در میان نگاشته های خاورشناسان از جایگاهی وزین و اثر گذار برخوردار است. ترجمه و انتشار این اثر به زبان فارسی از سوی بنیاد با استقبال فرهیختگان حوزه و دانشگاه رو به رو شد و ضمن کمک به شناخت اندیشه و روش مادلونگ در تبیین مسئله جانشینی در صدر اسلام نقد و ارزیابی آن از سوی محققان فارسی زبان را تسهیل کرد.با نگارش نقدهای متعدد بر این اثر در نشریات مختلف تجمیع این نقدها در یک مجموعه مطابق سیر مطالب کتاب ضرورت یافت که در قالب کتاب « امام علی(ع) جانشین رسو ل الله(ص)» به علاقمندان ارائه شده است؛ برای آشنایی هر چه بیشتر با این اثر گفت و گویی صمیمانه با حسین عبدالمحمدی عضو هیئت علمی جامعه المصطفی و نویسنده این اثر داشتیم که در ادامه می خوانیم:


در ابتدا در خصوص فعالیت های علمی پژوهشی خود توضیحاتی بفرمایید؟

از سال 1371 مشغول فعالیت تدریس و تالیف هستم و تا کنون بیش از 13 عنوان کتاب و 50 مقاله تخصصی و علمی – پژوهشی را در کارنامه کاری خود دارم.یکی از حوزه های فعالیت بنده در کنار مطالعه تاریخ اسلام و تاریخ اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، حوزه ترجمه است.

انگیزه اصلی شما از چاپ کتاب « امام علی(ع) جانشین رسو ل الله(ص)» چه بود؟

پس از انتشار کتاب «جانشینی حضرت محمد(ص)» که در سال 1378 توسط بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، ترجمه شده است نقدهای بسیار زیادی بر این کتاب وارد شد و ما تصمیم گرفتیم که این نقدها را در قالب کتاب جدیدی به چاپ برسانیم از این رو کتابی مستقل با عنوان«امام علی(ع) جانشین رسو ل الله(ص)»  توسط این مرکز به چاپ رسید.

لطفا در خصوص محتوای این کتاب توضیحاتی بفرمایید؟

این کتاب دارای 6 بخش به موضوعاتی همچون «مقدمه کتاب جانشینی حضرت محمد(ص)»، «جانشینی رسول خدا و خلافت قریش»، «شایسته سالاری اسلامی،شورا و امپراتوری عربی»، «آغاز فرمانروایی بنی عمید شمس»، «امام علی(ع) و واکنش بنی هاشم نسبت به خلافت قریش» و «بازگشت نظم به جامعه و تشکیل حکومت خودکامه» می پردازد.

شبهات اساسی این اثر چیست؟

مسئله جانشینی حضرت محمد(ص) یکی از مهم ترین مسائل اسلامی است که در طول تاریخ اسلام همواره مورد توجه نویسندگان و محققان قرار داشته و آثار زیادی با دیدگاههای متفاوت درباره آن نوشته شده است.نویسندگان و محققات غربی نیز با دیدگاههای خاص خود آثاری را در این باره آفریده اند کتاب جانشینی حضرت محمد (ص) نیز از جمله این آثار است که در مواردی تحلیل های ارزشمندی را درباره حوادث پس از رحلت پیامبر خاتم ارائه داده و نسبت به دیگر آثار خاورپژوهان منصفانه تر و عالمانه تر تدوین شده است اما نویسنده این کتاب نیز به خاطر محدودیت های فرهنگی و سیاسی که داشته از درک بسیاری از حقایق عاجز مانده است.این نویسنده به خاطر عدم آگاهی کافی از تفسیر قرآن کریم، علوم حدیث و کلام اسلامی به ویژه کلام شیعه و عدم توان لازم برای نقد و ارزیابی روایات و راویان احادیث و گزارش های تاریخی تحلیل ها و مطالب نادرستی در کتاب خود آورده است. از این رو ضرورت یافت این کتاب مورد ارزیابی قرار گیرد و نقد مترجمان کتاب تکمیل شود.این کتاب در مواردی بدون ارائه مستندات تاریخی یا فقط با استفاده از منابع اهل سنت حوادث تاریخی را تحلیل کرده و اشکالاتی بر آن وارد است.همچنین عدم تسلط وی بر تفسیر قرآن کریم و بر مبانی کلامی شیعه و علم رجال و درایه از ارزش کار او کاسته و اثر او را نیازمند نقد و ارزیابی جدی کرده است.

لطفا در خصوص شیوه نقد این کتاب نیز توضیحاتی ارائه بفرمایید؟

نقد و ارزیابی این اثر کاملا بر اساس جدال احسن است؛ یعنی در تمام موارد کوشیدیم از مقدمات و دلایلی استفاده کنیم که نویسنده قبول دارد و از آنها برای اثبات ادعای خود بهره گرفته است. به عنوان نمونه  این نویسنده در بخش اول کتاب برای تبیین دیدگاه خود از قران و کلام استفاده کرده است از این رو ما نیز مجبور بودیم از قرآن و کلام بهره بگیریم و همچنین در بخش های دیگر نیز که بحث ها به شیوه تاریخی پیش رفته ما نیز از منابع تاریخی استفاده کردیم.