مدیر عامل بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی در گفت‎و‎گو با آستان نیوز، به کتاب «المعجم فی فقه الغة القرآن و سر بلاغته» که تاکنون چندین جلد آن توسط بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی به چاپ رسیده است، اشاره و اظهار کرد: تاکنون 32 جلد از کتاب «المعجم فی فقه لغه القرآن و سر بلاغته» به زیور چاپ مزین شده است. اصل این طرح بنا بر نظر و ابتکار سرپرست گروه مرحوم استاد واعظ‎زاده خراسانی و با اشراف وی شکل گرفته است.
حجت الاسلام و المسلمین مهدی شریعتی تبار افزود: استاد واعظ‎زاده، در ابتدا به عنوان یک کار تحقیقی در کنگره شیخ طوسی مباحث لغوی و بلاغی تفسیر التبیان شیخ طوسی را فیش برداری کردند. اما پس از مشخص شدن حجم انبوه کار تصمیم گرفته شد، تمام الفاظ قرآن را در کتاب های لغت، بلاغت و تفسیر مورد توجه قرار دهند که نتیجه آن شکل گیری اثر فاخری چون کتاب المعجم فی فقه لغة القرآن شد.
وی خاطرنشان کرد: این کتاب همان طور که از نام آن پیداست، مربوط به حوزه الفاظ و مفردات قرآن و بلاغت و اعجاز بلاغی است که در آن هر یک از کلمات قرآن به ترتیب حروف تهجّی (الفبایی) با سه رویکرد لغوی، بلاغی و تفسیری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
وی ادامه داد: مراحل کار به گونه‌ای است که در آن سیر تحول و تطور معنایی هر یک از کلمات قرآن در نزد دانشمندان علم لغت و بلاغت و تفسیر مورد توجه قرار گرفته و تمام مطالب مربوط به بحث‎های لغوی، تفسیری و بلاغی و ... با رعایت ترتیب زمانی در یک جا گردآوری شده است تا امکان تطبیق و مقایسه دیدگاه‎ها برای خوانندگان و پژوهشگران فراهم شود.
مدیر عامل بنیاد پژوهش‎های اسلامی آستان قدس رضوی، با اشاره به بخش‎های این اثر ارزشمند عنوان کرد: این کتاب دارای چهار بخش است که بخش اوّل آن، با عنوان «نصوص لغویّه» نام‎گذاری شده است. در این بخش تمام متون لغت که از قرن اول هجری تاکنون در مورد کلمات قرآنی وجود داشته، انتخاب، جمع‎آوری و به ترتیب تاریخ زندگی مولّفان تنظیم شده اند.
وی اضافه کرد: در بخش دوم نیز همه متون تفسیری از قرن اول هجری تا زمان معاصر با عنوان «نصوص تفسیریّه» به شیوه ای خاص که با حذف و ارجاع مکررات همراه بوده، جمع‎آوری و تنظیم شده است. در این قسمت دریایی از معارف جمع شده به گونه ای که هرجوینده معارف قرآنی بخواهد در موضوعی از معارف وارد شود با مراجعه به این کتاب با مباحث تفسیری متنوع کلامی، فلسفی، عرفانی، اجتماعی، اخلاقی و دیدگاه های متفاوت دست یافته و با ده ها نکته تفسیری و بلاغی مواجه شده که از مراجعه به کتاب‎های دیگر بی نیاز خواهد شد.
شریعتی تبار تصریح کرد: در برخی از کلمات مانند اعلام قرآنی، مباحث تاریخی اضافه شده و در مورد کلماتی که مربوط به حیوانات بوده به کتاب های حیوان شناسی و برای کلمات مرتبط به مکان‎ها به کتاب‎های جغرافیا مراجعه شده تا از این جهت نیز کتاب کاملی باشد.
وی با بیان اینکه در بخش سوم، سیر تحول معنایی و لغوی هرکلمه با عنوان «الأصول اللّغویّه» مورد بررسی قرار گرفته و به کاربردهای حقیقی و مجازی هر کلمه اشاره شده است، افزود: در این بخش، ارتباط معنای حقیقی و مجازی بیان شده است.
مدیر عامل بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی بخش چهارم این اثررا بخش اساسی و بسیار مهم دانست و گفت: این بخش به کاربردهای متعدد الفاظ قرآنی و میزان ارتباط آن‎ها با یکدیگر اختصاص دارد. بخش چهارم، به قلم توانای استاد محمد واعظ زاده خراسانی با عنوان «الاستعمال القرآنی» تحریر شده است. ایشان، با سبکی جدید و متاثر از شیوه تفسیری قرآن به قرآن، جایگاه هر کلمه قرآنی را بنا بر یافته های علم لغت و بلاغت و تفسیر مشخص کرده اند که در نوع خود کم نظیر است.