نویسنده:   سیدجلال ربانی     تاریخ نگارش:   1396/02/27     ساعت:   08:50:40
بازدید:   889
 
 
«المعیار و الموازنه» کتابی در فضیلت حضرت علی(ع) و صحابه ایشان

پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و مترجم کتاب «العیار و الموازنه» گفت: این اثر در فضیلت و برتری امیرمومنان حضرت علی(ع) و صحابه ایشان نگاشته شده است.


به گزارش آستان نیوز، احمد نمایی به معرفی نویسنده و اهداف نگارش این اثر اشاره و بیان کرد: این اثر به قلم توانای ابوجعفر محمد بن عبدالله سمرقندی اسکافی بغدادی، از مشهورترین دانش‌پژوهان و متکلمان معتزلی قرن سوم هجری نگاشته شده است.
وی اظهار کرد: این نویسنده اهل سنت، از مشایخ معتزله بغداد بوده و در دستگاه بنی عباس کار می‌کرده است. ابن‌ندیم در کتاب «الفهرست» او را به دانش، زیرکی، معرفت، بلندی همت، خویشتن‌‌داری و پاکی از آلودگی‌ها کم‌مانند و دارای منزلتی والا می‌داند.
نمایی افزود: با وجود اینکه اهل سنت، حضرت علی(ع) را به عنوان خلیفه چهارم بعد از ابوبکر، عثمان و عمر قبول دارند، اما این نویسنده فضیلت¬های حضرت علی(ع) را با سایر خلفا مقایسه کرده و ایشان را برتر و با فضیلت‌تر از آنان می‌داند.
وی خاطر‌نشان‌کرد: کتاب «المعیار و الموازنه» که در نیمه اول قرن سوم تألیف شده، از منابع مهم در اثبات برتری امیرمؤمنان(ع) پس از رسول گرامی(ص) بر همگان است. «المعیار والموازنه» بیانگر اندیشه و باور گروه معتزلیان بغداد است، که پس از پیامبر(ص) به برتری علی(ع) ایمان داشتند، اما با وجود این امامت مفضول بر فاضل را نیز روا می‌داشتند.
این پژوهشگر ادامه داد: با توجه به اینکه بسیاری از خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار امیرالمؤمنین(ع) در آن آمده ‌است، این کتاب از جهات مختلفی دارای اهمیت است. خطبه‌هایی که در آن آمده و از نگاه سید رضی پوشیده مانده یا مصلحت در گزینش آن نبوده است و کتاب مرجع استوار و محکمی برای مطالب نهج‌البلاغه و پاسخگوی اعتراض‌های مغرضان و کم‌اطلاعان درباره نهج‌البلاغه است.
وی ابراز کرد: این اثر همانند بسیاری از کتاب‌های دیگر در پاسخ به پرسش برخی از پرسشگران نگارش یافته است. نگارنده نخست سبب و انگیزه مردم و انحراف از امیرمؤمنان(ع)، کینه گروهی و تعصب جاهلی می‌داند و پس از آن روایات بزرگان صحابه را درباره فضیلت حضرت علی(ع) نقل می‌کند و بی‌ارزش و تباهی روایات رسیده از پاره‌ای اصحاب عادی در مفضول بودن حضرت آورده و به نقد آن‌ها می‌نشیند.
نمایی اضافه کرد: همچنین این اثر به مقایسه رفتار امیرالمؤمنین(ع) با عثمان و ذکر داستان خودداری گروهی از بیعت با ایشان و بردباری و سعه صدر حضرت پرداخته و پس از آن جنگ جمل را بررسی می‌کند. در ادامه، موضوعات پایبندی امام علی(ع) به اصول مکارم اخلاق و اجتماع همه‌ محاسن در ایشان را با استناد به احادیث مقبول اهل سنت ثابت می‌کند.
وی تصریح کرد: اصل این اثر به صورت خطی بوده که توسط محمود مهدوی دامغانی به زبان فارسی ترجمه شده است و به دلیل اهمیت موضوع این کتاب و جذابیت آن، بنده نیز ترجمه انگلیسی اثر حاضر را بر عهده گرفتم.
پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، ابراز کرد: در ترجمه این اثر، ضمن بهره‌مندی از ترجمه فارسی آن، متن عربی موجود را هم در اختیار داشتم تا صحت آن را بررسی کنم.
وی با بیان اینکه کار ترجمه این اثر 2 سال به طول انجامید، گفت: این اثر با ویرایش دقیقی ترجمه شد و از سوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی به چاپ رسید و این شانزدهمین اثری است که به زبان انگلیسی به چاپ رسانده‌ام.