چه چیز موجب شده که یاران امام حسین(ع) دست از یاری ایشان برنداشتند و در واقعه کربلا شجاعانه همراه امام جنگیدند و به شهادت رسیدند؟
لازمه حرکت، انقلاب و نظام هر جامعه‌ای برای عزت، استحکام و پیشرفت، داشتن یاران و همراهانی است که با آگاهی، اراده و آزادی در این مسیر حضورداشته و گام بردارند زیرا این افراد هستند که در هر شرایطی سختی‌ها را تحمل کرده و از صحنه خارج نمی‌شوند؛ در غیر این صورت با افزایش سختی‌ها افراد عقب‌نشینی می‌کنند. به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد حضور آگاهانه افراد در پیشرفت امور مختلف بسیار تأثیرگذار است.
یکی از مسائل قطعی در شب عاشورا این است که امام حسین(ع) یاران خود را در خیمه جمع کرد و پس از حمد و ثنای الهی و شکر نعمت‌های مادی و معنوی خداوند در اوج تشنگی، محاصره و خستگی و همچنین تشکر از اصحاب و اهل‌بیت خود، به ایشان فرمود «اگر بیعت با من، تعهدی در زندگی شما ایجاد کرده است، من این بیعت را از شما برمی‌دارم و همه شما آزاد هستید و می‌توانید بروید؛ دشمنان به دنبال ریختن خون من هستند و پس‌ازآن به سراغ شما نخواهند آمد». سپس شمع را هم خاموش کرد که اگر کسی قصد رفتن دارد، خجالت نکشد و شرم نکند اما یکی دیگر از موارد مسلم تاریخ این است که هیچ فردی از خیمه خارج نشد ویاران ایشان به طرق مختلف بیان کردند که یک جان که سهل است، ما هزاران جان برای شما می‌دهیم و دست از یاری شما برنخواهیم داشت.
لطفاً در خصوص نحوه ورود امام حسین(ع) به سرزمین کربلا و چگونگی استقرار خیمه‌ها توضیح دهید؟
امام حسین(ع) ویاران ایشان در روز دوم ماه محرم به سرزمین کربلا رسیدند. به همین دلیل برپا کردن خیمه و چادر برای استقرار در این سرزمین دشت گونه و بیابانی لازم بود؛ همان‌طور که در مسیر نیز برای استقرار در محلی نیاز به برپایی چادر و خیمه است زیرا در این سرزمین منزل و خانه‌ای وجود نداشت و لازمه استقرار کاروان در منطقه دشت و بیابان، ایجاد خیمه است.
مسئله قطعی که در نحوه چینش و استقرار خیمه‌ها وجود دارد، این است که خیمه‌های اهل‌بیت(ع)، خانواده امام حسین(ع) و نوامیس حاضر در صحرای کربلا در میان و وسط سایر خیمه‌ها قرار داشته است. دلیل این قرارگیری این است که آن‌ها در امنیت باشند. اصحاب ویاران حریم خاصی را رعایت کنند و بتوانند در این حرایم از اهل‌بیت و نوامیس حاضر پاسداری کنند. البته ممکن است در نحوه قرارگیری و ساکنین خیمه‌ها طی این روزها تا روز عاشورا که جنگ اتفاق افتاد، تغییرات و جابه‌جایی‌هایی شکل‌گرفته باشد.
به‌عنوان‌مثال روایت‌شده شب عاشورا امام حسین(ع) به خیمه حضرت ابوالفضل(ع) رفت و مشاهده کرد ایشان روی زمین و خاک‌ها نشسته و نقشه می‌کشد. سیدالشهدا(ع) از قمر بنی‌هاشم پرسید «در خصوص چه مسئله‌ای نقشه می‌کشید»؛ حضرت ابوالفضل(ع) پاسخ داد «نقشه جنگ فردا را می‌کشم». امام پرسید «در مورد کدام قسمت جنگ فردا نقشه می‌کشید»؛ ایشان پاسخ داد «در خصوص چگونگی وضعیت و نحوه قرارگیری خیمه‌های خود نسبت به دشمن حین جنگ نقشه می‌کشم به‌طوری‌که دشمن نتواند به خیمه‌ها حمله کند».
در شب عاشورا چه اتفاقاتی رخ داد؟
در شب و روز عاشورا نیز در قسمت‌هایی از پشت خیمه‌ها که ممکن بود دشمن حمله و یا کمین کند، خندق حفر شد تا مانعی سر راه دشمن ایجاد شود. این دقت، توجه و احتیاطات در حقیقت برای حفظ اهل حرم و اهل‌بیت(ع) صورت می‌گرفت. به نظر می‌رسد امام حسین(ع) با تعداد کم یاران خود تمام تاکتیک‌های جنگی و دفاعی در خصوص استقرار میمنه، میسره، پرچم‌دار، قلب سپاه و نحوه استقرار خیمه‌ها را رعایت کرده‌اند. این شیوه در سیره نظامی و دفاعی پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع) و امام حسین(ع) رعایت می‌شده و طوری نبود که چون این بزرگواران به شهادت خود یقین داشته‌اند، چینش و قرارگیری خیمه برای آن‌ها مهم نباشد بلکه نحوه استقرار خیمه‌ها برای جلوگیری از نفوذ دشمن و آسیب رساندن را همواره در نظر می‌گرفتند.
جناب آقای شریعتی تبار لطفاً بفرمایید چه درسهایى می‌توان از عاشورا گرفت؟
درسهایى که از عاشورا می‌توان گرفت، در گفتار و کردار امام حسین علیه‌السلام ویارانش دیده می‌شود و کسى که به‌دقت در مجموعه این واقعه بنگرد و آن را فرا راه خود قرار دهد، با این درس‌های انسان‌ساز آشنا می‌گردد.مکتب عاشورا دارای همه درس‌های لازم برای زندگی عزتمندانه و حیات سعادتمندانه انسان‌هاست.تمام الزامات لازم مانند دین‌داری، ایثار، ایمان، اخلاص، مقاومت، آزادگی، ولایت و... برای زندگی و حیات دینی و طیبه در کلاس کربلا و دانشگاه عاشورا وجود دارد و ان‌شاءالله ما دانش‌آموزان مستعد این مدرسه عشق باشیم و درس‌های لازم از این مکتب را بیاموزیم.
آزادگی، حریت و ایثار امام حسین(ع) و انتخاب مسیر با بصیرت، اراده و اختیار توسط یاران ایشان درس‌هایی از این واقعه است که باید موردتوجه قرار گیرد. قیام کربلا، قیام ممتاز و بی‌نظیری در تاریخ است و لازم است عاری از شائبه‌های مختلف باشد و احساس نشود که یاران امام حسین(ع) به‌اجبار و با اکراه با ایشان همراه شده‌اند؛ درحالی‌که اصحاب باایمان و اعتقاد خود، امام حسین(ع) را یاری کرده‌اند. امام حسین(ع) نیز علی‌رغم اینکه این مسیر، راه سعادت، بهشت و یاری ولایت بوده است، یاران خود را در انتخاب آن آزاد گذاشت.