در سی و نهمین سال فعالیت نشریه شاهد انتشار بیش از 1400 مقاله در 146 شماره درحوزه علوم و معارف قرآنی- اسلامی هستیم از همین رو با محمد حسین صادق‌پور مدیر داخلی مجله مشکوه گفت‌وگویی تنظیم شده که در ادامه می‌خوانید...
آقای صادق پور لطفا در نگاهی کلی بفرمایید موضوع اصلی فصلنامه مشکوة چیست و پیرامون چه مباحثی بحث می‌شود؟
نظر به تاکید بر تخصصی شدن محتوای نشریات در دهه اخیر، موضوع اصلی گرایش مشکوة آموزه‌ها و معارف قرآن و حدیث اسلامی است اما با توجه به قدمت قریب به چهل سالگی مجله، موضوع مقاله‌های مشکوة در دو دهه اول و تا قبل از دریافت رتبه علمی- ترویجی گسترده و متنوع بود، که با اندکی اغماض چنان که ذکر می‌شود، می‌توان تمام مقالات را در دو بخش قرآن و حدیث و تاریخ و فرهنگ اسلامی یعنی همان گرایش کنونی نشریه دسته‌بندی و تنظیم کرد.
در یک نگاه کلى محتواى اصلى مقاله‌‌هاى بخش اول، اعتقادى، اخلاقى و حقوقى است که با محوریت قرآن و سنت، جهانبینى اسلام را تبیین می‌‌کند و در بخش دوم مقاله‌‌هاى تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامى و تأثیر اسلام و مسلمانان در زمینههاى ادبى، اجتماعى و جغرافیایى آمده که در واقع فرهنگ و تمدن غنى، انسانساز و تأثیرگذار اسلام را نشان می‌دهد. در بخش اول، علوم و معارف اسلامى با استفاده از قرآن و سنت تبیین و تفسیر شده و در بخش دوم موقعیت اسلام در اقصى نقاط جهان و رفتار مسلمانان در حوزه‌‌هاى مختلف انعکاس داده شده است. شاید بتوان مقالات مشکوة را دو بخش کرد که نیمى به جهانبینى اسلام و نیمى به عملکرد مسلمانان نظر دارد و نشان می‌دهد در هر دورهاى که مسلمانان برداشت درستى از دین داشته و آن را در عمل پیاده کردهاند، جهان اسلام پیشرفت چشمگیرى داشته است.
به منظور دستیابی سریع پژوهشگران و کاهش جستجوی محققان برای دسترسی به مقالات این مجله چه راهکاری اندیشیده شده است؟
براساس آییننامه کمیسیون بررسی نشریات علمی، مجلات دارای رتبه پژوهشی یا ترویجی باید سالانه فهرست مقالاتشان را ارائه کنند. گذشته از آن، در عصر ارتباطات و در هنگامه انفجار اطلاعات، دسته‌بندی و تنظیم موضوعی مقالات، راهکاری برای پردازش اطلاعات و دستیابی سریع پژوهشگران و جامعه کتابخوان به آثار منتشر شده است. فصلنامه مشکوة نیز به مناسبت یکصدمین شماره در پاییز 1387براى اطلاعرسانى به جامعه پژوهش و کاهش زمان جست وجوى محققان، اقدام به تهیه فهرست مقاله‌‌هاى خود کرده است. فهرست یکصد شماره مجله (بیش از یک هزار مقاله) در دو قسمت، فهرست موضوعى الفبایى مقالهها و فهرست الفبایى پدیدآورندگان (نویسنده و مترجم) تنظیم شده است.
همچنین در شماره‌های صد و ده، صد و بیست و یک، صد و سی و یک و صدو چهل و یک، مقالات به صورت موضوعی فهرست و دسته‌بندی شده است. گرایش بیشتر نشریه به سوی مقالات آموزه‌های قرآن و حدیث در شماره‌های اخیر محسوس است.
لطفا در خصوص چگونگی گستره توزیع این فصلنامه علمی- ترویجی توضیح دهید؟ آیا خوانندگان در فضای مجازی نیز می‌توانند به فصلنامه مشکوة دسترسی داشته باشند؟
طبق دستورالعمل کمیسیون بررسی نشریات درسال 1392، شمارگان مکتوب مجلات علمی محدود شده و بر نشر الکترونیک در فضای مجازی تاکید شده است؛ ازاین‌رو مشکوة علاوه بر توزیع سراسری محدود، بیشتر بر نشر الکترونیک اهتمام دارد و متن مقاله‌‌هاى آن از طریق پایگاه‌هایی همچون: بانک اطلاعات نشریات کشورwww.magiran.com ، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی www.islamic-rf.ir ، پایگاه مجلات تخصصی نور www.noormags.ir ، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت www.hawzah.net ، قابل دسترسى است.
لطفا در ادامه اشاره‌ای به چشمانداز و راهبردهای مجله داشته باشید؟
نظر به طرح کلی مرجعیت علمی آستان قدس رضوی، سیاست کلى مشکوة همواره بر آن بوده است تا ضمن کسب مدارج علمى و مقبولیت در مجامع حوزوى و دانشگاهى از اهداف اساسنامهاى بنیاد پژوهشهاى اسلامى و فراتر از آن مرجعیت علمی و رسالت فرهنگى آستان مقدس رضوى دور نماند. در این‌جا به برخی از راهبردهای این مجله اشاره می‌شود:
محور نخست اهتمام به نوآورى و روزآمدى مطالب و تأکید بر اصالت اندیشه قرآنی و پرهیز از افراط و تفریط و خرافه، عملگرایى و مباحث کاربردى، با توجه به نیازهاى علمى - فرهنگى امروز جامعه اسلامى و نسل جوان و استفاده بهینه از توان محققان بنیاد و دیگر مراکز پژوهشى (به‌ویژه با تعامل بیشتر با حوزه قم، مشهد و دانشگاه علوم اسلامی رضوی) تا حد سفارش مقاله در همان گرایش مجله است.
محور دوم مساعدت در شکل‌گیری و نهادینه کردن فرهنگِ پژوهشِ گروهى درمیان محققان دلسوز و آگاه در عرصه آموزه‌های قرآن و حدیث و متکی نبودن بر پایان‌نامه‌های دانشجویی و تکالیف دانشگاهی است.
سومین محور، برخوردارى آثار ارسالى از نظریه یا فرضیهاى جدید، مسئلهاى تازه، روش و ابزار نو، یا رهیافت و قرائتى جدید، از طریق تعامل بیشتر با دیگر نشریات و مراکزعلمى و دستیابى به بایستههاى پژوهش و پرهیز از کارهاى تکرارى همچنین تأکید بر ظاهرى آراسته و چشمنواز به لحاظ (قطع، حروفچینى، طراحى جلد و صفحهآرایى) متناسب با ضرورتهاى کنونى و هماهنگ با محتواى مجله و نوع مخاطبان از جمله محورها و راهبرد ما در انتشار این مجله است.
باید یادآور شد طبق دستورالعمل کمیسیون بررسی نشریات هر مجله علمی باید سامانه‌ای مستقل برای مدیریت، پیگیری و تسهیل چرخش مقالات داشته باشد از این‌رو مجله مشکوة نیز با عقد قراردادی با سینا وب سامانه مستقل مجله مشکوة را به آدرس www.mishkat.islamic-rf.ir راه اندازی کرده است.