بسم الله الرحمن الرحیم
در اولین روز ماه ربیع الاول آرزوی قبولی عزدارای همه عزیزان را دارم و این ماه را که ماه نبوت و رسالت است به همه عزیزان تبریک و تهنیت عرض میکنم؛ همچنین وظیفه دارم از تلاش علمی و ارزشمند استادان، عالمان و پژوهشگران درباره بازشناسی ابعاد مختلف کتاب عیون اخبار الرضا(ع) و از پیام عالمانه حضرت آیت الله اعرافی که بر غنای علمی این مجموعه مباحث افزودند سپاسگزاری کنیم. بر خود لازم میدانم از تلاشهای ارزشمندی که همکاران ارجمند ما در دفتر نمایندگی بنیاد در قم در پرداختن به کتاب عیون اخبار الرضا(ع)، تشکر و سپاسگزاری کنم و امیدوارم این مباحث در جهت توسعه فرهنگ رضوی و توسعه ارزشهای معارف اهل بیت(ع) موثر باشد.
بی تردید کتاب عیون اخبارالرضا یکی از ارزشمندترین منابع حدیثی ما درباره فرهنگ، تاریخ و زندگی امام رضا(ع) و مسئله امامت و زیارت آن حضرت است.
این کتاب به مناسبت پاسخ به عرض ارادات وزیر شیعی آل بویه صاحب بن عباد که توسط محدث بزرگ شیعی شیخ صدوق نوشته شده قریب به 1000 روایت را در قالب 69 باب از امام رضا(ع) و یا درباره امام رضا(ع) را دربردارد. کتاب عیون اخبار الرضا(ع) شاهکار حدیثی است که شیخ صدوق در نحوه چینش روایات، به سیر گزینش تاریخی مورد نظر توجه کرده است؛ آنجا که روایات دچار تعارض بوده سعی کرده حل تعارض کند و تلاش کرده بهترین روایت را با صحیحترین سندها نقل کند.
معلوم است که این کتاب از بهترین منابع برای آشنایی با مقام امام و جایگاه امامت و روشهای تقرب به امام و دست یافتن به عارفاً به حقه است .
در میان کتابهای حدیثی مفصلترین بحث امامشناسی قریب به یک صد حدیث با تکیه بر شخصیت امام رضا را در عیون مشاهده میکنیم.
از بهترین منابع کشف علل و فلسفه احکام این کتاب است؛ ظرایف حکمت احکام و چرایی تعبد به فقه و تاثیراتی که بر روح انسان دارد و همچنین ساحتهای اجتماعی احکام در روایات عیون قابل بهرهبرداری است.
روایات مناظرات حضرت با ارباب ادیان و مذاهب که هم اخلاق گفت و گو و هم فن مناظره با دیگران و هم اشراف اعجاز گونه امام را بر آموزههای تورات و انجیل و مانند آن نشان میدهد و غلبه و شکوه مکتب اهل بیت(ع) را در گفت و گوی با دیگران نشان میدهد.
همچنین روایات تبیین اسما و صفات الهی که از پیچیدهترین موضوعات کلامی است و گاه در بیان برخی با رویکردهای متناقضی در جغرافیای اندیشه اسلامی با آن مواجه هستیم در کتاب عیون کاملا بروز و ظهور دارد.
تاکید امام بر محال بودن معرفت بالکنه، غیر ممکن بودن معرفت و تاکید بر ضرورت شناخت خدا همراه با تنزیه و پرهیز از تشبیه در کتاب شیخ صدوق نمایان است.
همه اینها ارزشهای کتاب عیون را نشان میدهد که استادان ارجمند در جلساتی که بحث شده است ارائه بحثهای عالمانه کردند و از مسندنویسی شیعی، نسخهها و ترجمههای عیون درباره دیدگاههای خاورشناسان در کتاب عیون و جایگاه عیون در کلام و... تا محتواها و آموزههای عیون از مباحث توحید و عدل و امامت و ولایت و... سخن گفتند.
ما تردیدی نداریم که عیونپژوهی مقدمه عیونخوانی است و خوانش عیون باید بخشی از حضور عالمانه و معنوی زائران را در حرم مطهر به خودش اختصاص دهد تا ما بتوانیم با فراهم آوردن زمینههای تبلیغی و ترویجی کتاب عیون زمینه درک و فهم فرازهای عمومی این کتاب را فراهم کنیم.
ما امیدواریم با مجموعه اقدامات و پژوهشهایی که بنیاد پژوهشهای اسلامی درباره تصحیح، ترجمه ، گزینش و شرح برخی از روایات کتاب عیون انجام میدهد بتوانیم زمینههای رشد فکری و فرهنگی زائران در نزدیک شدن به مفهوم امامت و ولایت و شناخت و معرفت امام(ع) را در سایه فهم معارف عیون فراهم کنیم.
مجددا از این اقدامات و تلاشهای ارزشمند به سهم خودم سپاسگزاری و تشکر میکنم و امیدوارم پرچمی که به کمک شما استادان و وظیفه ذاتی بنیاد پژوهشهای اسلامی به نام پرچم تعمیق و ترویج عیون اخبار الرضا(ع) بلند شده بتواند انجام وظیفهای به ساحت قدسی امام علی بن موسی الرضا(ع) و زائران این امام همام باشد.