استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران گفت: اساس تمدن هر کشوری را فرهنگ تشکیل می‌دهد و این فرهنگ به میزان زیادی به حقیقت جویی ما ارتباط پیدا می‌کند.
حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان در نشستی با عنوان « نظریه‌های تاریخی- دینی، پیامدها و دیدگاه‌ها» که همزمان با ایام فرخنده دهه فجر، با حضور جمعی از استادان دانشگاه، دانش پژوهان و پژوهشگران بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، عنوان کرد: در روایات فراوانی از ائمه اطهار(ع)، به این مسئله اشاره شده است که عالمان دینی باید در مقابل بدعت، علمشان را ظاهر کنند. این بدعت شامل خرافات نیز می‌شود. این نکته که ما چه میزان از خرافات و حرف‌های بی پایه و اساس و اندیشه‌های نادرست به دور هستیم بسیار مهم است. سخنان بدون استدلال هیچ معنایی ندارد.
رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران افزود: وظیفه ما پژوهشگران و محققان این است که بکوشیم شایعات و دروغ های معمول به لحاظ دینی که اساسی ندارد، را روشن کنیم و به حقیقت آن دست یابیم. در این صورت است که می توانیم فرهنگ سازی و تمدن سازی کنیم.
این مورخ و مولف حوزه دین و تاریخ اسلام در ادامه افزود: اگر تمدن صحیحی می خواهیم، باید روحیه علمی و حقیقت جویی داشته باشیم.
استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران، خاطر نشان کرد: تبدیل شدن حکایت به تاریخ، فراوان رخ می‌دهد و در پی آن آثاری از خود برجای می‌گذارد که ظاهر آن بسیار جالب و جذاب است. گاهی یک داستان ساختگی، تبدیل به یک حقیقت تاریخی شده و به تدریج، استناد به آن از میان داستانسرایان عبور کرده به میان نویسندگان و حتی پژوهشگران نفوذ می‌کند و به عنوان اصول موضوعه از آن استفاده می کنند. این اتفاق در فرهنگ بسیاری از ملل می‌افتد و نمونه‌های فراوان دارد.
این پژوهشگر با طرح نمونه‌ای از این که چطور و چگونه یک حکایت و داستان، تبدیل به تاریخ شده و مورد استناد قرار می گیرد، اظهار کرد: زمانی که با حمله ناپلئون به مصر در سال 1798 - 1801 میلادی پای اروپائیان به مصر رسید، تصرف در این دیار توسط اروپایی ها آغاز شد. در این وقت، پزشکی با نام عبدالرحمن اسماعیل تلاش کرد ماجرای این تصرف را با آنچه که در اواخر قرن پانزدهم میلادی بر سر اندلس یا همان اسپانیا آمده بود، در یک داستان ساختگی بیان کند تا بتواند مردم را تحت تاثیر قرار داده و آگاه کند. که بسیاری از نویسندگان از این داستان غیر واقعی استفاده کرده و کتاب‌ها و مقالات زیادی چاپ کردند و به تدریج تبدیل به یک مبنای علمی تاریخی شد.