مدیر کل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در دومین پیشنشست همایش «امام رضا(علیه السلام) در منابع اهل سنت» با عنوان «شخصیت و سیرۀ علمی و عملی امام رضا(علیه السلام) در متون روایی اهل سنت» که به همت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در شهر تایباد برگزار شد، گفت: امام هشتم، شخصیتی ممتاز در جهان اسلام است و همواره مورد ارادت شیعه و اهل سنت بوده است.
حجت الاسلام کاظم لطفیان ضمن تبریک دهۀ کرامت به پژوهشگران و استادان اهل سنت و شیعه که در این نشست تقریبی گردهم آمده بودند، اظهار داشت: دهۀ کرامت، دهۀ تشیع تنها نیست؛ دهۀ اهل تسنن هم نیست؛ دهۀ مسلمانان هم نیست؛ بلکه دهۀ انسانیت است.
لطفیان با بیان اینکه ما همواره کرامت را در کنار فضیلت به کار میبریم، تصریح کرد: در دایرۀ کرامت، نخست از خداوند متعال یاد میشود و خداوند اول مرتبۀ کریم بودن است؛ چنانکه خود میفرماید: اقراء و ربک الأکرم. سرچشمۀ کرامت خداوند است پس هر موحدی دهۀ کرامت را ارزشمند میداند و ارج مینهد.
وی ادامه داد: در مرتبۀ دوم، کرامت خاص پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) است؛ آن رسول رحمت، نزد همۀ عالمیان به نبی اکرم مشهور است. در واقع از این به عنوان بُعد نبوی کرامت یاد میکنیم.
مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، مرتبۀ سوم کرامت را ویژۀ واسطۀ بین خدا و پیامبرش، یعنی جبرئیل امین دانست و گفت: در قرآن از کرامت جبرئیل در آیۀ «انه لقول رسول کریم» سخن به میان آمده است؛ همچنین قرآن که کتاب هدایتگر بشر است، کریم خوانده شده و مصداق آن آیۀ «انه لقرآن کریم» است.
وی افزود: در مرحله بعد، اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) هستند که هم در نگاه شیعه و هم نگاه اهل سنت به کرامت شهرت دارند؛ چنانکه هیچیک از علمای فریقین نسبت به این مهم تردیدی ندارند. ما دربارۀ آنان اعتقاد داریم که: عاداتکم الإحسان و سجیتکم الکرم.
کاظم لطفیان در بخش دیگر سخن خود، علم به اسماء الهی را تجلی کرامت انسانی برشمرد و خاطر نشان کرد: نکتۀ اصلی برای انسانهایی که توفیق کریم بودن پیدا میکنند و در واقع به مقام خلیفه اللهی میرسند، این است که آسمان و زمین به مدد آنان میآید تا بتوانند از این سجیت اخلاقی، در به کمال رساندن و هدایت بشر به سوی سعادت بهره گیرند. دهۀ کرامت یعنی دهۀ عبور از ظواهر و رسیدن به آن اسماء الهی که بشر باید برای صعود به بلندای قلۀ خلیفه اللهی، آن را فراگیرد. کرامت نوعی ایثار، از خودگذشتن، نوعدوستی و مقاومت در برابر سختیها و رنجها ست.
حجت الاسلام لطفیان، بخش دوم سخنان خود را به تشریح فضائل امام هشتم(علیه السلام) اختصاص داد و گفت: در روایات برادران اهل سنت گفته شده است که فضائل علی بن موسی (علیهما السلام) بی حد و حصر است؛ یعنی هرچه دانش بشری در حوزۀ فضائل به رشتۀ تحریر درآید، بازهم قادر به بیان عظمت آن نخواهد بود.
وی بیان کرد: روزگار علی بن موسی الرضا(علیه السلام) در دیدگاه مورخان اهل سنت و شیعه، پرچالشترین دوران در تاریخ اسلام است. چراکه این عرصه چالش نظامی نبود بلکه چالش فرهنگی بود. در دوران آن بزرگوار، جهان اسلام تقریباً از جنگ فارغ میشود و به آزادی و انبساطی میرسد که زمینه برای احتجاجهای فکری و علمی فراهم میآید؛ بنابراین، جایگاه علمی امام رضا(علیه السلام) در آن روزگار جلوه پیدا میکند و اصول فکری ایشان شامل، اصل آزادی فکر و اندیشه، اصل همزیستی مسالمت آمیز که اتفاقاً جامعۀ امروز ما تشنۀ همین بُعد است، اصل جدال احسن که از اصول مسلم سیرۀ عملی ایشان است، تبیین میشود.
این عالم حوزۀ علوم اسلامی اظهار کرد: همین اصل بود که سبب نفوذ علمی امام در جامعۀ زمان خودش شد و نگاشتن حدیث سلسله الذهب توسط هزاران نفر، نمونۀ آشکاری بر این رویداد است.
کاظم لطفیان همچنین گفت: سیرۀ رفتاری امام در مباحث علمی این بود که به دنبال برتری جویی نبود، بلکه در پی اثبات حق بود. بارقههای سیرۀ رفتاری امام هشتم در علم، تواضع فکری، استقلال فکری، صداقت فکری، شهامت فکری، پشتکار فکری، اطمینان به عقل، اعتقاد به عقلانیت و همگامی فکری و انصاف بود.
وی گفت: اولین حوزۀ فکری امام رضا(علیه السلام) بحث دفاع از توحید است و توحید وجه مشترک شیعه و اهل سنت است.
مدیر کل تبلیغات اسلامی استان خراسان رضوی در بخش پایانی سخنان خود به مناظرات تاریخی امام رضا(علیه السلام) اشاره کرد و گفت: سیرۀ عملی آن امام همام در مناظرات و مواجهه و پاسخگویی به مسائل و شبهات، امروز معیاری درست و حسابی برای همۀ شیعیان و اهل سنت است.