دکتر اسماعیلی رضایی برجکی در نشست «تخصصی سادات رضوی و جایگاه علمی آنها در تمدن اسلامی» که در پژوهشگاه مطالعات تقریبی در قم برگزار شد، گفت: در خصوص مطالعات مرتبط به سادات در سطح دانشگاه نیز کم کاری بسیاری مشاهده می شود و مباحث مطالعات در خصوص سادات ضعیف و کم رنگ است، این درحالی است که سادات در تمدن اسلامی و جهان اسلامی دارای دو ویژگی منحصر به فرد هستند.

وی افزود: نخستین ویژگی آنها آن است که سادات، دارای تداوم تاریخی هویت گروهی هستند؛ خراسان نخستن مقصد مهاجرت سادات به ایران بود و از ورود یحیی بن زید به خراسان علایق شیعی وجود داشته است که زیدیه را به اشتباه انداخت که فکر می کردند که منظور شعار الرضا من آل محمد(ع) سپردن خلافت به خادندان پیامبر است، ولی عباسیان ابهامی در این شعار ایجاد کردند که بتوانند از آن استفاده کنند ولی امام صادق(ع) با آنها همراهی نکرد.

پژوهشگر گروه انقلاب و تمدن نوین اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی بیان کرد: یحیی بن زید به سمت خراسان آمد و از سال 125 به بعد این انتقال سادات به حجاز و عراق و خراسان، رو به افزایش گذاشت؛ تا پیش از قرن 5 و 6 اهل سنت ساکن بودند، ولی در این دو قرن، کرامیه رشد خاصی پیدا کردند که ناصبی بودند؛ این افراد علیه سادات اقدامات تخریبی می کردند.

وی گفت: مغولان به احترام به دودمان های بزرگ شهره بودند و آن را گرامی می داشتند؛ وقتی آنها از بخارا به جامعه اسلامی ورود کردند به سادات ترمذ و بلخ تکریم بسیار کردند؛ وقتی که یکی از امرای اولجایتو می خواهد فرق شیعه را با بقیه مذاهب به وی توضیح دهد آنها را جانشینان واقعی پیامبر اسلام معرفی می کند؛ زیرا مغولان به مسایل دودمانی اهمیت خاصی می دادند.

رضایی برجکی اظهارکرد: بیشترین موفقیت تبلیغی مسلمانان در هندوستان توسط سادات انجام شد؛ اگر بخواهیم تمدن اسلامی را بشناسیم باید سادات را با یک منزلت اجتماعی پایدار بررسی کنیم؛ اهمیت طبقه بندی اجتماعی آن است که در مطالعات تمدنی بیان می شود که زمانی که یک طبقه بندی خاصی انجام می شود یک تمدن خاص را مطالعه می کنیم.