غلامرضا جلالی در نخستین پیش نشست علمی کنگرۀ ملی «ستارهای بر مدار خورشید» که با عنوان «بررسی نامگذاری بقاع متبرکه امامزادگان در قلمرو عرف، تاریخ و انساب» برگزار شد، سلسله سادات را یکی از حوزههای مطالعاتی در بحث تاریخ تشیع برشمرد.
در این نشست که کارشناسان و صاحب نظران علم انساب حضور داشتند، غلامرضا جلالی بر توجه مسئولان امر در علم نسب شناسی بقاع متبرکه تأکید کرد.
وی گفت: مطالعۀ علم انساب رویکردهای مختلفی دارد و بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی طی دو دهه گذشته مطالعات گستردهای را در این خصوص به انجام رسانده است که این مهم یکی از ظرفیتهای تمدنی شیعه محسوب میشود.
جلالی ادامه داد: در شرایط کنونی میتوان با بهرهگیری از تمدن نهفته در سلسلۀ سادات این ظرفیت در سطح بین المللی در جهان اسلام مورد استفاده قرار گیرد و خط ارتباطی میان شیعه و سنی و خط فرهنگی بین ایران و دیگر کشورها ایجاد کند.
وی با بیان اینکه مسلمان باید متوجه قرآن و عترت در کنار هم باشد، تصریح کرد: سلسلۀ سادات که به واسطه آنان شیعه و فرهنگ شیعی حفظ شده است نیز بخشی از این عترت محسوب میشوند.
مدیر گروه انقلاب و تمدن نوین اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در ادامه افزود: بحث سلسلۀ سادات میتواند در صورت دستیابی به دانش متقن به دانش شیعه تبدیل شود و ما تلاش داریم این بهره برای تمام بشریت قابل استفاده باشد.
غلامرضا جلالی همچنین به علاقه مرحوم طبسی، تولیت فقید آستان قدس رضوی در خصوص ایجاد عناوین درسی جدید اشاره کرد و گفت: ما در خصوص ابعاد مختلف نسب شناسی سادات اطلاعات کامل در اختیار داریم که این موضوع میتواند به عنوان یکی از منابع دانشگاهی مورد تدریس قرار گیرد.
وی تصریح کرد: در هر علمی برای رسیدن به نقطه پویایی باید نقاط تاریک را به چالش کشاند و برای کشف حقیقت تلاش کرد تا نتیجه ای معقول را کسب کنیم.
این پژوهشگر انساب، همچنین کندوکاو علمی غیاث الدین محمد را به عنوان یک دانش معرفی کرد که باید در اختیار دانش تشیع قرار گیرد.
جلالی گفت: در سلسله سادات خاندانهایی هستند که به عنوان الگو در سیرۀ اسلام عمل کردند که اکنون نشانههای کمی از آنها موجود است.
وی آنان را به عنوان مدافع اصلی در مقابله با افراطی گری تلقی کرد که میراث تفکر آنان حتی در هنرهای معماری اسلامی قابل لمس است.
جلالی خاندان شهیدی از سلسله سادات را که 2 قرن مبانی حکمت اسلامی را در شهر مشهد زنده نگه داشتهاند، مصداق بارز تأثیر میراث فکری سلسلۀ سادات عنوان کرد که در طی زمان به ورطه فراموشی سپرده شدهاند.
وی در ادامه تأکید کرد: اگر بخواهیم تمدن نوین اسلامی در سرزمین ما شکل گیرد، در این مسیر باید از حضور خانوادههایی بهرهمند شویم که سنتهای دینی خود را به جامعه منتقل کردهاند.