نویسنده:   میثم محتاجی     تاریخ نگارش:   1397/07/22     ساعت:   15:48:50
بازدید:   847
 
 
شناخت روش‌ مناظره و گفت و گوی علی بن موسی‌ الرضا (علیه السلام) با دانشمندان دیگر ادیان کمک شایانی به پژوهشگران حوزۀ مطالعات ادیان می‌کند.

پژوهشگر گروه کلام و اندیشۀ اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی گفت: شناخت روش‌ مناظره و گفت و گوی علی بن موسی‌ الرضا (علیه السلام) با دانشمندان دیگر ادیان کمک شایانی به پژوهشگران حوزۀ مطالعات ادیان می‌کند.


محمدحسین محمدپور، متولد 1361 در روستای اسفیدان بجنورد از توابع خراسان شمالی است. وی دورۀ ابتدایی و راهنمایی خود را در زادگاهش گذراند و دورۀ دبیرستان را در مشهد به اتمام رساند. این پژوهشگر، در رشته ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه فردوسی مشهد با بهره‌گیری از محضر استادانی نظیر زنده یاد دکتر غلامرضا دشتی رحمت آبادی، دکتر منصور معتمدی و دکتر فیاض قرایی، در سال 1384 موفق به دریافت مدرک کارشناسی خود شد. وی در همان سال در مقطع کارشناسی ارشد رشته ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه تهران پذیرفته شد و زیر نظر استادانی نظیر دکتر قربان علمی، دکتر مجتبی زروانی و دکتر ناصر گذشته به تحصیل خود ادامه داد.

محمدحسین محمدپور در سال 1387 با دفاع از پایان­نامه­ای با موضوع «بررسی آراء قدیس بوناونتوره درباب خدا و انسان و رابطه آنها با هم» با نمره عالی موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد خود از دانشگاه تهران شد. وی از سال 1390 به عنوان پژوهشگر در بنیاد پژوهشهای اسلامی مشغول فعالیت­های علمی و پژوهشی است و هم­اکنون به عنوان پژوهشگر گروه کلام و اندیشه اسلامی در زمرۀ خادمان علمی حضرت رضا(علیه السلام) قرار گرفته است.    

این استاد دانشگاه طی مصاحبه‌ای که با روابط عمومی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی انجام داد، نقش ادیان را در درازنای تاریخ بشر مهم برشمرد و تصریح کرد: مؤثرترین عامل سامان­دهی به زندگی­ فردی و اجتماعی انسان­ها در همة ابعاد، ادیان بوده­اند. هر یک از ادیان در بسترهای تاریخی، فرهنگی، قومی و حتی اقلیمی گوناگون، تعین­های خاصی پذیرفته و جهت­گیری­های متفاوتی یافته­اند.

وی افزود:  با اذعان به نقش بنیادین ادیان در حیات بشری و تنوع و تکثر و تفاوت در میان ادیان، لزوم مطالعة عالمانة باورها و اعتقادات موجود در این ادیان و شناخت دقیق و موشکافانة آنها در عصر کنونی بیش از پیش احساس می­شود.

محمد حسین محمدپور با تأکید بر ضرورت گفت­وگو با پیروان دیگر ادیان به ویژه پیروان مسیحیت و دین یهود که خاستگاه واحدی با اسلام دارند، خاطرنشان کرد: همزیستی مسالمت آمیز با آنها از مسائلی است که همواره باید دغدغه بنیادین پژوهشگر حوزه مطالعات ادیان باشد. بنابراین، شایسته است پژوهشگر این عرصه، در مرحله نخست با خاستگاه ادیان و متون مقدس آنها آشنا گردد، سپس با غور در تحولات تاریخی­ای که این ادیان از سر گذرانده­اند، بتواند بدون پیش­داوری، جزم و جمود و حب و بغض به بررسی دقیق آموزه­های الهیاتی و کلامی آنها با نگاهی پدیدارشناسانه همت گمارد. پژوهشگر گروه کلام و اندیشۀ اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی همچنین ابراز کرد: استفاده از روش­شناسی مناظره و گفت­وگوی علی بن موسی­الرضا (علیه السلام) و استخراج مبانی آن از دل آموزه­های رضوی در کنار بهره­گیری از کارهای عظیمی که در حوزه مطالعات ادیان در دانشگاه­ها و مراکز معتبر علمی جهان صورت گرفته، نیز نکته­ای است که پژوهشگر این حوزه می­تواند فرا راه خود نهد.

گفتنی است این پژوهشگر در سال 1395 موفق به کسب عنوان پژوهشگر برتر بنیاد پژوهش‌های اسلامی شد. وی همچنین در کنار فعالیت­های پژوهشی، از سال 1390 تا 1394 به تدریس دروس تخصصی رشتة ادیان و عرفان دانشگاه پیام نور مرکز مشهد از جمله «کلیات عرفان اسلامی»، «تاریخ فرق اسلامی»، «تاریخ مسیحیت»، «تاریخ دین یهود»، و «فلسفه دین»، «آشنایی با ادیان بزرگ» و «دین بودا» مشغول بوده و از سال 94 تاکنون نیز مشغول تدریس دروس پایه رشته روانشناسی مانند «آشنایی با فلسفه اسلامی»، «معرفت­شناسی»، «فلسفه علم روانشناسی»، «علم النفس اسلامی» است.

حاصل مطالعات و پژوهش­های محمدحسین محمدپور در حوزۀ مطالعات ادیان، تألیف چند کتاب و تألیف و ترجمه بیش از 20 مقالة علمی-تخصصی و علمی-پژوهشی است که در نشریه­‌های علمی داخل کشور منتشر شده است. در ذیل به هر کدام از آنها با مشخصات کتابشناختی کامل اشاره شده است:

کتاب‌­ها:

  1. احمد شفیق الخَطیب، فرودگاهها، ترجمة محمدحسین محمدپور، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اوّل، 1382.[این کتاب را در حوزه کودک و نوجوان از زبان عربی به فارسی برگردانده­‌ام]
  2. محمدحسین محمدپور و دیگران، کتابشناسی توصیفی ادیان، دفتر اول: مسیحیت، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1392.
  3. محمدحسین محمدپور و دیگران، مقاله­‌شناسی توصیفی مسیحیت، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1393.
  4. محمدحسین محمدپور و دیگران، مقاله‌­شناسی توصیفی یهودیت، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1393.
  5. محمدحسین محمدپور و دیگران، مقاله­‌شناسی توصیفی ادیان ایران، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1394.
  6. محمدحسین محمدپور و دیگران، مقاله­‌شناسی توصیفی ادیان هند و خاور دور، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی، در دست انتشار.

مقاله­‌ها­:

1. کریستوفر استید، «آیین گنوسی»، ترجمة محمدحسین محمدپور، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، شماره 28، سال هفتم، زمستان 1384.

2. جان هیک، «اسلام و یکتاپرستی مسیحی»، ترجمه محمدحسین محمدپور، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، شماره 30، سال هشتم، تابستان 1385.

3. اِریک شارپ، «یک قرن گفتگوی ادیان»، ترجمه محمدحسین محمدپور، اخبار ادیان، ماهنامه اطلاع رسانی، سال پنجم، شماره 3-4، اسفند ماه 1386.

4. هارون فریمن، «فتاوای ابن تیمیه بر ضد فرقه نُصیریه- علویه»، ترجمه محمدحسین محمدپور، میثاق امین، فصلنامه پژوهشی مذاهب و اقوام، شماره 16، پاییز 1389.

5. محمدحسین محمدپور، «معرفی و بررسی اجمالی ترجمه بخشهایی از کتاب تجربه دینی بشر»، کتاب ماه دین، مجله تخصصی اطلاع رسانی و نقد و بررسی کتاب، سال نهم، شماره 11 و 12/ سال دهم، شماره 1/ شهریور و مهر و آبان 1385.

6. محمدحسین محمدپور، «معرفی کتاب اسلام در جهانی با ادیان گوناگون»، اثر دَن کوهن شِربوک، کتاب ماه دین، سال دهم، شماره های 6و7و8، فروردین و اردیبهشت و خرداد 1386.

7. محمدحسین محمدپور، «نقد و بررسی ترجمه بخشهایی از کتاب فلسفه عرفانی ابن مسَرَّه و پیروانش»، کتاب ماه دین، فروردین 1387.

8. محمدحسین محمدپور، «بررسی اجمالی ترجمه فصلهایی از کتاب عرفان هندو و اسلامی»، کتاب ماه دین، مجله تخصصی اطلاع رسانی و نقد و بررسی کتاب، سال چهاردهم، شماره 164، خرداد 1390.

9. جِنگ سیوئه لی، «رویکرد ناگارجونه به مسئلة وجود خداوند»، ترجمة محمدحسین محمدپور، هفت آسمان، فصلنامة تخصصی ادیان و مذاهب، شمارة 50، تابستان 1390، صص 81-96.

10. لیاقت علی تاکیم، «ده فرمان و الواح در تفاسیر شیعه و سنی»، ترجمة محمدحسین محمدپور، فصلنامة پژوهشهای قرآنی، شمارة 65 و 66، سال هفدهم، بهار و تابستان 1390، صص272-295.

11. محمدحسین محمدپور، «رویکرد سید قطب به مسیحیت: با تأکید بر آیات 29تا35 سوره توبه»، مشکوه (نشریه علمی-ترویجی بنیاد پژوهشهای اسلامی)، سال سی­ام، شماره113، زمستان 1390، ص70.

12. بنیامین آبراهاموف، «آموزه بلاکیف و مبانی آن در کلام اسلامی»، ترجمه محمدحسین محمدپور، نشریه معارف(مرکز نشر دانشگاهی)، شماره3(پیاپی 72)، آبان 1391.

13. محمدحسین محمدپور، «نگاهی به کتاب شیعیان در آمریکا نوشته پروفسور لیاقت علی تاکیم»، فصلنامه مشکوه(نشریه علمی-ترویجی بنیاد پژوهشهای اسلامی)، شماره115، تابستان 1391، ص132.

14. محمد اَوَیس رفودین، «پدیدارشناسی در مقابل اصالت تاریخ: پژوهشی درباره امامت»، ترجمه محمدحسین محمدپور، کتاب ماه دین، شماره186، فروردین1392، صص27-32.

15. چارلز اچ کاکس و جین دبلیو کاکس، «تجربه عرفانی با تأکید بر اندیشه­های ویتگنشتاین و مکتب ذن بودیسم»، هفت آسمان(فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب)، سال چهاردهم و پانزدهم، زمستان 1391 و بهار 1392، شماره 56 و57، صص225-237.

16. محمدحسین محمدپور و دکتر قربان علمی، «جستاری در باب خداشناسی در اندیشه ناگارجونه»، فصلنامه علمی-پژوهشی جستارهای فلسفه دین، سال دوم، شماره2، تابستان1392، صص59-79.

17. دمیتری سوروک، «مروری کوتاه بر تاریخ و باورهای فرقه مرشدیه در سوریه»، ترجمه محمدحسین محمدپور و سیدعلی بلندنژاد، هفت آسمان، فصلنامه تخصصی ادیان و مذاهب، سال پانزدهم، شماره58، تابستان1392، صص151-170.

18. محمدحسین محمدپور و محسن شرفایی، «جستاری در پراکندگی زیدیه از آغاز پیدایش تا دوره معاصر»، ارسال شده برای همایش فی رحاب الامام علی (علیه­السلام)، منتشر شده در مجموعه مقالات عربی و فارسی در سایه‌­سار امام علی، انتشارات بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مشهد، 1393.

19. لی. ان بی چیپمن، «ابعاد اسطوره­ای آفرینش آدم در دین یهود و اسلام»، ترجمه محمدحسین محمدپور، اطلاعات حکمت و معرفت، سال دهم، شماره1، پیاپی108، فروردین ماه1394.

20. الکساندر تریگر، «مسیح شناسی آینه به روایت غزالی و خاستگاههای احتمالی آن در مسیحیت سریانی-شرقی»، ترجمه محمدحسین محمدپور، ماهنامه علمی-تخصصی اطلاعات حکمت و معرفت، سال یازدهم، شماره 4، پیاپی 123، تیرماه 1395، صص52-57.

21. محمدحسین محمدپور، «بررسی دیدگاه مفسران مسلمان و قرآن پژوهان غربی راجع به معنای فرقان در قرآن»، نوشته فرد ام. دانر، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای قرآنی، سال بیستم، شماره4، پیاپی 77، زمستان 1394، صص 72-93.

22. «ذهن بدوی/ ذهن مدرن: رهیافت­هایی جدید به مسئله­ای قدیم در اسلام»، مریلین والدمن، ترجمه محمدحسین محمدپور، نگرشهایی به اسلام در مطالعات ادیان (مجموعه مقالات)، به کوشش و ویرایش مهرداد عباسی، انتشارات حکمت، تهران، 1396.