بازخوانی، بهْ‌گزینی و تنظیم موضوعی مقالات برترِ یک مجله و بازنشرِ آن در قالب کتاب با چینشی نظام‌مند ذیل یک موضوع خاص، در واقع نوعی پردازش اطلاعات، حفظ تراث فرهنگی و استفادۀ بهینه از دانش است. بدیهی است برای تحقیق در موضوعی، نگاه به مجموعه مقالات آن موضوع و ابعاد گوناگون مسئله بسیار راهگشا و به صواب نزدیک‌تر است و آسیب‌ها و خلاءهای پژوهشی را بهتر نشان می‌دهد و چه‌بسا با الهام‌بخشی، افق‌های نویی فراروی محققان بازگشاید، در حالی که جستجوی مقالات پراکنده در شماره‌های گوناگونِ یک مجله با موضوعات متنوّع، افزون بر سرگردانی و اتلاف وقت محققان، ممکن است رهزن پژوهشگران شده، میزان کارایی و ثمربخشی دستاوردهای علمی آنان بکاهد.
بنیاد پژوهشهای اسلامی صاحب امتیاز فصلنامه علمی _ ترویجی مشکوة، به همین انگیزه بر آن شد تا مقالاتِ برتر نخستین مجله تخصصی آستان قدس رضوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی را در قالبی جدید سر و سامان دهد. مقالاتی که سال‌ها _ بیش از سی‌وپنج بهار _ از انتشار اولین شماره آن در پاییز 1361 می‌گذشت و این گذر ایام و نبود فنّاوری اطلاعات و نشر الکترونیک، همچنین شمارگان محدود مجله، گردِ فراموشی بر آن نشانده بود؛ از این‌رو شورایی علمی کارِ گزینش مقالات برتر مجله مشکوة را از میان بیش از یک‌هزار و دویست مقاله در موضوع‌های گوناگون و پراکنده در یکصد و سی شماره برعهده گرفت. آنگاه مقالات همسو پس از رایزنی‌ها در یک کتاب تنظیم و در نهایت پیشگفتاری روزآمد و متناسب با موضوع هر کتاب توسط افراد صاحب‌نظر بر آن نگاشته شد. ناگفته نماند، ارج نهادن به زحمات نویسندگانِ مقالات با یافتن مخاطبانی نو، فراهم آوردن زمینۀ تحلیل پژوهشهای پراکنده، پرهیز از کارهای تکراری و اِشراف بر بایسته‌های تحقیق، از دیگر اهداف بازنشر مقالات برتر مجله مشکوة به‌صورت موضوعی بوده است.
اولین مجموعه از این گزیده موضوعی مقالات با عنوان «تفسیر ابوالفتوح رازی در نگاه اندیشمندان» به چاپ رسید. اینک به معرفی دومین مجموعه با عنوان «اسپانیا؛ پلی میان اسلام و اروپا» می‌پردازیم.
کتاب اسپانیا، پلی میان اسلام و اروپا، مجموعۀ شش مقالۀ تحقیقی است که چند تن از محققان و پژوهشگران دانشمند به ترجمه یا تألیف هر یک از آن‌ها پرداخته‌اند. خوانندگان گرامی با مطالعۀ هر یک از این نگاشته‌های مستند و مهیّج، با گوشه‌هایی از نگاه خاورشناسان به تمدن اسلامی و جلوههایی از تأثیرات آن در زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم اسپانیا آشنا می‌شوند، البته دربارۀ افول تمدن اسلامی در اندلس، برخی از پژوهشگران معاصر بر این باورند که داستان عبدالرحمن اسماعیل (م1315ق/1897م) در کتاب غادة الاندلس از اساس اشتباه است. داستان‌پردازی عبدالرحمن یک داستان تاریخی را به یک حقیقت تاریخی تبدیل کرد و گروهی از نویسندگان پس از او گفته‌های وی را وارد آثارشان کردند.
شش مقالۀ این کتاب عبارتند از:
اسپانیا و تمدّن اسلامی / دکتر هشام ابو ارمیله، دانشگاه ملی «النجاح»، ترجمۀ حمیدرضا آژیر
جلوههایی از تمدّن اسلامیِ اندلس/ سید محمد ثقفی
اسلام در اسپانیا/ حسن فرحدل
نگاهی به زندگی و آثار خاورشناسِ اسپانیایی «آسین پالاسیوس»/ عبدالرحمن بدوی، ترجمۀ حمیدرضا شیخی
گذری به پیشینۀ اسلامی اشبیلیه و طلیطله/ دکتر حسن حطیط العاملی، ترجمۀ سعید راد رحیمی
آثار و تأثیرات اسلام در زندگی اقتصادی و اجتماعی اندلس/ دکتر حسن حطیط العاملی، ترجمۀ حمیدرضا شیخی