بنياد پژوهش هاى اسلامى آستان قدس رضوى درتاريخ 21آبان سال1363 تأسيس شد. در دوران مديريت جديد آستان قدس رضوى رويكردها و سياست هاى نوينى براى اين بنياد طراحى شده است. به مناسبت سالروز تأسيس اين نهاد به سراغ حجت الاسلام والمسلمين دكتر على جلائيان اكبرنيا، معاون پژوهشى و برنامه‌ريزى بنياد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى رفته و با او به گفت وگو نشستيم. برش هايى از اين گفت گو را در ادامه دنبال كنيد.
مهم ترين محورهايى كه بنياد پژوهش‌ها در حوزه مأموريتى دنبال مى‌كند كدام است؟
آستان قدس رضوى براى تحقق بحث هاى پژوهشى در راستاى مأموريت هاى خود در سال 1363 بنياد پژوهش‌هاى اسلامى و دانشگاه علوم اسلامى رضوى را تأسيس مى‌كند، تا هم كارهاى پژوهشى مناسب و هم نيروى انسانى كارآمد در حوزۀ فرهنگ دينى، فرهنگ انقلاب اسلامى و زائر و زيارت را تربيت نمايد. در همين راستا هم انتشار كتاب‌هاى مرجع را در دستور كار داشته‌ايم و هم انتشار كتاب‌هايى چون خانواده و سبك زندگى و... را مد نظر داشته‌ايم. يكى ديگر از محورها بررسى و رسيدگى به موضوع فرهنگ دينى و مشخصاً امام رضا (علیه السلام) شناسى است. در حوزه امام رضا(علیه السلام) و حرم مطهر بيش از 218 عنوان كتاب از سال 1363 تاكنون تأليف شده است. زائر به هنگام تشرف به حرم مطهر چون تمام توجه‌اش به زيارت است، گاه از جلوه هاى هنرى و معمارى حرم مطهر غافل مى‌شود در همين راستا، تأليف كتاب‌هايى همچون تزئينات معمارى بارگاه حضرت رضا(علیه السلام) در دو جلد رحلى (هر كدام 500 صفحه) توانسته است جلوه‌هاى هنرى حرم مطهر را به زيبايى در اختيار مخاطبان قرار دهد. در حوزۀ انقلاب اسلامى، بنياد پژوهش‌ها اقدام به تأسيس گروه انقلاب و تمدن نوين اسلامى نموده است و در كنار كارهاى عميق پژوهشى به كارهاى مورد توجه عموم مردم نيز پرداخته است. يكى از مهم‌ترين كارها در اين حوزه، تقويم قدس رضوى است كه آيات قرآن و كلمات معصومان(علیهم السلام) و سخنان امام راحل و مقام معظم رهبرى را به مناسبت‌هاى مندرج در تاريخ، در اختيار عموم علاقه‌مندان قرار داده است، به گونه‌اى كه در برخى از سال‌ها بيش از 250 هزار نسخه از اين تقويم چاپ و به فروش رسيده است.
پس از انتصاب توليت جديد درآستان قدس رضوى، رويكردهاى اين بنياد چيست؟
در اين دوره ابتدا اساسنامه بنياد پژوهش‌ها مورد بازنگرى و بازنويسى قرار گرفت و به امضاى توليت آستان قدس رضوى رسيد. اين بازنگرى به جهت ارتقاى مأموريت‌هاى بنياد متناسب با نيازهاى روز بوده و طبيعى است تحقق مباحث ژرف پژوهشى نياز به زيرساخت‌هاى لازم دارد؛ بنابراين در اين دوره تأسيس پژوهشگاه مورد توجه ويژه قرار گرفت و مجوز تأسيس پژوهشكده علوم و معارف اسلامى اخذ و براى جذب اعضاى هيئت علمى آن هم اقدام مقتضى صورت گرفت. يكى ديگر از اقدامات تأسيس دفترنمايندگى بنياد پژوهش هاى اسلامى آستان قدس رضوى در شهر مقدس قم به منظور ارتباط علمى با صاحبان فكر و انديشه و كسب يافته‌هاى جديد علمى در حوزه علميه قم است. اتفاق ديگر تدوين نظام موضوعات مورد توجه بنياد پژوهش‌ها در تفاهم‌نامه‌هاى مختلف با بيش از 38 مؤسسه علمى و دانشگاه‌ها و پژوهشكده‌هاى داخل و خارج از كشور بوده است.
خدمات پژوهشى اين بنياد به مجموعه داخل آستان قدس رضوى چگونه است؟
افزون بر توليد برخى محصولات، ارتباط و همكارى با مركز امور بين الملل آستان قدس رضوى، معاونت تبليغات اسلامى، سازمان كتابخانه و موزه ها و مركز اسناد آستان قدس، بنياد فرهنگى رضوى و دانشگاه علوم اسلامى رضوى و دانشگاه امام رضا(علیه السلام) و ... مورد توجه ويژۀ اين بنياد بوده و بسيارى از كارهاى مشترك بين بنياد و اين مراكز انجام شده است؛ مثلاً ترجمه و تحقيق و مناسب‌سازى كتاب‌هايى به زبان‌هاى عربى، انگليسى، اردو، فرانسه و ... براى مخاطبان خارج از كشور نمونه‌اى از اين كارهاست. تأليف تقويم ويژه بين‌الملل براى عرب زبانان و انگليسى زبانان جهت معرفى آستان قدس رضوى و فعاليت‌هاى علمى و فرهنگى و تقويت جريان ولايت، تأليف كتاب‌هاى مورد نياز زائران غيرايرانى در موضوعات مختلف، انجام تحقيقات در حوزه نيازسنجى زائران خارجى به صورت كلى و به تفكيك زبان و يا كشور و ... نمونه‌هايى از اين موارد است. در زمينۀ همكارى با بنياد فرهنگى رضوى و مدارس امام رضا(علیه السلام) طرح‌هاى مختلف زيربنايى در حوزۀ كودك و نوجوان و شيوه‌هاى تربيتى در مدارس در دست انجام و بررسى است. در زمينۀ همكارى با معاونت تبليغات اسلامى آستان قدس رضوى مى‌توان به حوزه نشر آثار مشترك (مانند كتاب‌هاى مختلف در رده هاى سنى زائر) اشاره كرد. مثلاً چاپ رمان پاكان و الماس بسيار مورد توجه زائران و مخاطبان قرار گرفته است.
به نظر شما حوزه‌هاى جديد مورد نيازى كه بنياد بايد ورود كند، كدام است؟
در كنار كار براى مخاطب عمومى، بنياد پژوهش‌ها تاكنون بيشتر به پژوهش‌هاى بنيادى توجه داشته و پژوهش‌هاى عميق خود را در اين حوزه متمركز نموده است. به نظر مى‌رسد بايد حلقه‌هاى گمشده، بين كارهاى عميق پژوهشى و نيازهاى فعلى مخاطبان مورد توجه بيشتری قرار گيرد.
محمد حسين مروج (روزنامه قدس/ 22 آبان 1397/ ص3)