غلامرضا جلالی یکی از شاهدان عینی ماجرای حمله دژخیمان پهلوی به حرم مطهر رضوی در نشست علمی «نقض حریم؛ بازخوانی واقعۀ هجوم رژیم پهلوی به انقلابیون در حرم رضوی»که به همت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی و با همکاری مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی برگزار شد، عنوان کرد: واقعه 29 آبان سال 57 مشهد، یعنی هجوم وحشیانه مأموران شاه به حرم مطهر امام رضا(علیه السلام)، یکی از نقاط عطف انقلاب محسوب میشود؛ زیرا باعث اوجگیری انقلاب در مشهد به عنوان دومین شهر بزرگ کشور شد.
وی با اشاره به ریشههای وقوع این حمله گفت: مردم برای ورود به جریان مبارزه با رژیم وابسته پهلوی، منتظر دستور و نظر علمای دینی بودند و اصولاً دلیل حضورشان در این ماجرا درد دین بود، به همین دلیل حرم مطهر امام رضا(علیه السلام) در مرحله نخست و پس از آن منازل مراجع عظام تقلید، نظیر آیت الله شیرازی، محلی برای تجمع اعتراضی علیه رژیم شاه بود.
جلالی تصریح کرد: همچنین این تصور در بین مردم مبارز مشهد وجود داشت که برگزاری مراسم در این نوع مکانها، به سبب قداست آن در فرهنگ عمومی، از امنیت بیشتری برخوردار است. بر همین اساس بیشتر راهپیماییها در شهر مشهد به حرم مطهر امام رضا(علیه السلام) ختم میشد؛ زیرا انقلابیون میتوانستند از ازدحام جمعیت در صحنها استفاده کرده و با توزیع اعلامیه، پیام انقلاب را به وسیله زائران به دیگر شهرها نیز برسانند.
وی افزود: این موضوع سبب حساسیت رژیم نسبت به فعالیتهای داخل حرم مطهر امام رضا(علیه السلام) شد و تعدادی از مأموران ساواک، با لباس و عنوان خادم، در میان جمعیت زائران به دنبال انقلابیون و مبارزان میگشتند.
مدیر گروه انقلاب و تمدن اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی رضوی درباره نحوه وقوع فاجعه 29 آبان نیز گفت: در آن روزها منزل ما فاصله چندانی با حرم مطهر نداشت. آن روز در خانه بودم که ناگهان صدای گلوله و هیاهوی مردم را شنیدم. از خانه بیرون آمدم و دیدم مردم از حرم بیرون میدوند و فریاد میزنند. سربازها به حرم مطهر امام رضا(علیه السلام) حمله کردهاند.
وی ادامه داد: با سرعت خودم را به حرم رساندم. وقتی وارد حرم شدم، ماجرا خاتمه یافته و صحن عتیق خالی از جمعیت بود. کف صحن از چادر و کفش پر شده بود. قدری که نزدیکتر شدم دیدم که به ایوان طلا هم شلیک کردهاند و کمانه این تیرها باعث ریختن برخی تزئینات شده است.
جلالی افزود: آثار زیاد گلوله روی مرمرها نیز خبر از شدت حمله عوامل رژیم به مردم می داد. وقتی وارد حرم شدم، زیر گنبد حاتم خانی و در چندقدمی ضریح مطهر امام رضا(علیه السلام)، جایی که اکنون محل زیارت خواهران است، روی دیوار و سقف تعداد زیادی جای گلوله وجود داشت و نشان می داد که سربازان رژیم تا داخل رواقهای حرم هم آمده و تیراندازی کردهاند. تعداد اندکی از خادمان مشغول تمیز کردن کف حرم بودند. کاملاً شوکه شده بودم.