حجت‌الاسلام محمدحسن پاکدامن، پژوهشگر و مؤلف کتاب «رقیه بنت الحسین(ع) در انساب و تاریخ» در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، هدف از نوشتن این کتاب را پاسخگویی به نیاز و شبهات جوانان، دانشجویان، حوزه‌های علمیه و نهادهای مذهبی و مردمی همچون امور مساجد و هیئات مذهبی دانست و اظهار کرد: بر این باور نیستم که پژوهش انجام شده در زمینه تالیف کتاب کامل و بدون نقص است.
وی ادامه داد: معتقد هستم که با واکاوی و کنکاش دقیق، تلاش شده است که راهی جدید و امیدوارکننده را برای اقناع نظریه اثبات وجود شخصیت رقیه(س) به عنوان دختر امام حسین(ع) هموار سازد و از سویی دیگر موجب شود تا منکران این شخصیت نیز در فضایی غیر احساسی و عالمانه به هم‌اندیشی به جای تعصب‌های آفت‌زا روی آورند.
حجت‌الاسلام پاکدامن در ادامه گفته‌های خود با اشاره به اینکه عمده فعالیت‌های من در بیش از یک دهه در رابطه با علم انساب و رجال و تراجم‌نگاری شیعه در گروه تراجم و انساب بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی بوده است، بیان کرد: در طرح‌های کلان گروهی همچون «مزارات ایران»، «مشاهیر مدفون در مشهد و حومه»، «اطلس مهاجران سادات به ایران» شرکت داشته‌ام.
وی با اشاره به اینکه در کنار این فعالیت‌ها تک‌نگارهایی را با عناوین «جامعه در قبال خرافات»، «پژواک ایمان»، «مجاهد صالح در زندگی‌نامه شهید هاشمی‌نژاد»، نگاشته‌ام؛ همچنین کتاب‌های «تاریخ تحلیلی شخصیت‌شناسی حضرت رقیه(س) با عنوان رقیه بنت الحسین(ع) در انساب و تاریخ» و «اباصلت هروی» را با همکاری دوستانم وارد فضای نشر کرده‌ام.
اثبات وجود شخصیت حضرت رقیه(س) در کتاب «رقیه بنت الحسین(ع) در انساب و تاریخ»
حجت‌الاسلام پاکدامن در ادامه افزود: این پژوهش از یک سو در پی اثبات وجودی شخصیت حضرت رقیه بنت‌الحسین(ع) در انساب و تاریخ است و از طرفی تلاش دارد با پیراستن حاشیه‌ها و داستان‌های ناشناخته و جعلی به متنی واقعی نه اسطوره‌ای و خرافی دست یابد و سرآغاز روشنی را از شخصیت‌شناسی آن حضرت نوید دهد. هر خواننده منصفی پس از خواندن دقیق این اثر برای نخستین بار با نظریه‌ای جامع و برآمده از گزارش‌های پراکنده رو به رو می‌شود.
وی عنوان کرد: در این پژوهش با تکیه بر داده‌های نسب‌شناسی و تاریخی و روایی تلاش بر این بوده که با اثبات نام رقیه(س) بر این بانو و کناره‌گیری و پرهیز از رواج دادن دیگر اسامی شایع شده در برخی از متون، به پرسش‌های ذیل پاسخ داده شود:
1- نام مادر حضرت رقیه(س) چیست؟
2- آیا حضور رقیه بنت الحسین(ع) در کربلا و شام مستند است؟
3- آیا رقیه(س) همان فاطمه صغیره یا فاطمه صغری است؟
4- آیا خرابه‌های شام واقعیت داشته است؟
5- شهادت حضرت رقیه(س) در چه روزی بوده است؟
6- آیا شبهات درباره رقیه بنت الحسین(ع) موضوعیت دارد؟
7- چه نقدی بر آثار انتشار یافته درباره شخصیت حضرت رقیه(س) به صورت جدی مطرح است؟
8- عالمان معاصر درباره شخصیت حضرت رقیه(س) چه نظری دارند؟
حجت‌الاسلام پاکدامن اظهار کرد: بدیهی است که در ضمن این پرسشها به موضوعات بسیار مهمی اشاره شده است و نگارنده بر این باور است که با پی‌گیری دقیق آن موارد و رصد همراه با انصاف مخاطبان، پژوهشگران و به ویژه عالمان، ادعاهای نگارنده در موضوع اثبات وجود تاریخی و واقعی آن حضرت قابل دفاع و اثبات است.
وی ادامه داد: با این حال تردیدی نیست، همان طور که مدافعان اثبات شخصیت حضرت رقیه(س) بر این مقوله پافشاری و دغدغه دارند از سویی دیگر کم نیستند افرادی که با تخطئه حقایق و انکار دختری به اسم رقیه(س) برای امام حسین(ع) بسیاری از سرفصل‌ها و حقایق مربوط به این شخصیت را نیز انکار می‌کنند. مثلا در نگاه ایشان داستان‌های مربوط به خرابه شام و اصل این موضوع افسانه و جعلی است و با مطرح کردن شبهاتی هدفدار، انجام این گونه از پژوهشها را مفید نمی‌دانند.
بازگشایی گزاره‌های کور تاریخی توسط پژوهشگران
وی با بیان اینکه انجام پژوهش‌های تحلیلی و کاربردی درباره موضوعاتی که با گزاره‌های یقینی، قطعی و بدون حاشیه، همراه نیست، بسیار مشکل است، عنوان کرد: یک پژوهشگر خبره در حوزه تاریخ‌نگاری تحلیلی باید بتواند از درون همان گزاره‌های مورد تردید و تجمیع منطقی آن و با به‌کارگیری ذوق لازم در برداشت‌های تاریخی بتواند به بازگشایی برخی از گزاره‌های کور تاریخی اقدام ورزد تا همین شیوه، مقدمه‌ای برای دیگر پژوهش‌های مستمر در همان موضوع به قلم دیگر پژوهشگران شود.
پاکدامن ادامه داد: بدیهی است که چنین فضایی نیازمند روحیه‌ای علمی توام با جسارت در ذات پژوهشگر است و همین روحیه را نیز لازم است مخاطبان اینگونه آثار با سعه صدر و بزرگواری در خود تقویت کنند تا فرجامی مبارک را به ارمغان آورد.