به گزارش اداره روابط عمومی و بین الملل بنیاد پژوهشهای اسلامی،آرش آبائی پژوهشگر کلیمی در این نشست تخصصی که امروز در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهشهای اسلامی برگزار شد، به مسئله «نذر و وقف در یهودیت» اشاره کرد و گفت: نذر در یهودیت با عنوان «نِدِر» به معنای پذیرفتن انجام عملی نیک برای خدا یا جامعه است.
وی ابراز کرد: وقف با عنوان عبری«هقدش» نیز به معنای تقدیس یا تخصیص مقدس زیر مجموعه نذر محسوب میشود؛ یک وجه مهم دوست داشتن نوع بشر از طریق وقف و بخشش است که در یهودیت، پیشینه عمیق تاریخی دارد از همین رو می توان دین یهود را از کهن ترین شرایع الهی در اجرای آداب و رسوم اخلاقی و مذهبی به خصوص سنت وقف دانست.
آبائی در ادامه به شرایط نذر اشاره کرد و گفت: شرط اصلی نذر اختیاری بودن و عدم اجبار برای به زبان آوردن آن تعهد است. همچنین نذر باید قابلیت اجرایی داشته و با احکام دین تضاد داشته باشد. نذر میتواند تحت شرایطی خاص توسط یک مجمع شرعی سه نفره ابطال شود و همچنین نذر دختر توسط پدر و نذر زن توسط شوهرش میتواند تحت شرایطی باطل شود.
این پژوهشگر تصریح کرد: در میان مشخصههای آیین یهود، اعمال خیریه جایگاه ویژهای دارد این اعمال به دو بخش صدقه و اعمال نیک و حسنه تقسیم میشوند.
آبایی در ادامه به مصادیق وقف در تورات و عهد عتیق اشاره کرد و افزود: از شعارهای بنیادین یهودیت این است که عشق به خداوند بدون عشق به هم نوع کامل نیست و یک وجه دوست داشتن نوع بشر از طریق وقف و بخشش است که در یهودیت پیشینه عمیق تاریخی دارد.
وی همچنین وقف انسان، وقف زمین، وقف محصول و وقف اشیاء را از گونههای مختلف وقف در تورات و عهد عتیق برشمرد و گفت: بر اساس احکام تورات اختصاص دادن گوشهای از مزرعه برای برداشت محصول توسط غریبان، یتیمان و بیوه زنان به وضوح تاکید شده است.
علیرضا ابراهیم، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران نیز در ادامه این نشست به تبیین موضوع «پدیدارشناسی سنت نذر در زیارتگاههای رزتشتیان ایران» پرداخت و گفت: سنت نذر به عنوان بخشی اساسی از فرایند «زیارت» مطرح است که امروزه مهمترین ظهور دینی اجتماعی زرتشتیان ایران به شمار میرود. نذر دارای مبانی اوستایی بوده و زائر با انجام آن، پیوند خویش با امر مقدس را تجدید میکند.
وی ادامه داد: زائران به انجام نذر مبادرت میورزند و به این منظور هدایای مادی و معنوی مختلفی را به صاحب زیارتگاه هدیه میکنند. این سنت نه تنها دوام ساحت امر مقدس را تضمین میکند بلکه موجب پایداری رابطه زائر با مزور، معنابخشی به حیات دینی، استحکام جامعه زرتشتی و بقای آنان در میان اکثریت مسلمانان است.
علیرضا ابراهیم در ادامه به زیارتگاههای زرتشتیان در ایران اشاره کرد و افزود: با توجه به خاستگاه کهن دین زرتشتی در ایران، زیارتگاههایی در جای جای ایران باقی مانده است که آنها را به این دین باستانی منسوب میکنند که از جمله این زیارتگاههای میتوان به پیرسبز، چک چک، پارس بانو، پیرنارکی، پیرهریشت در یزد اشاره کرد.
وی تصریح کرد: بر خلاف بسیاری از زیارتگاههای اسلامی، پیرانگاههای زرتشتی معمولا محل دفن یکی از اولیاء خدا نیستند، بلکه به نوعی محل حضور و ظهور قدیسان به شمار می روند. قدیسان نیز معمولا شخصیتهایی هستند که اطلاعات تاریخی ناچیزی از آنها در دست است و اعتبار خود را بیشتر مرهون تاثیر مطلوبی هستند که بر دل زائر باقی میگذارند.