به گزارش اداره روابط عمومی و بینالملل بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی عبدالمجید مبلغی، عضو هيات علمی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در کنفرانس بینالمللی آسیبشناسی مطالعات تاریخ اهل بیت(ع) در دوره معاصر که به میزبانی نمایندگی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در قم برگزار شد، به ارائه مقالهای با موضوع « جایگاه و کارکرد روانشناسی در مطالعات تاریخ اهل بیت(ع) » پرداخت.
وی عنوان کرد: چرا که بخش مهمی از دغدغههای پژوهشی مرتبط با مطالعات اسلام و ایران ذیل تاملات این عرصه پژوهشی قابل طرح و بسط است. این عرصه مطالعاتی ماهیتی، به رغم ارتباط ارگانیک با دانش تاریخ و الهیات، چند رشتهای دارد و تخصص در آن به مجموعهای از مهارتها و اطلاعات علمی وابسته است که در رشتههای مختلف علوم انسانی باید سراغ از آنها گرفت.
مبلغی ادامه داد: از مباحث فلسفه مضاف در حوزههای مختلف آن گرفته تا تاملات روانشناختی و معرفتشناختی، از پژوهشهای تاریخی گرفته تا قرآن و حدیث و دیگر علوم الهیاتی، و از علوم سیاسی و علوم اجتماعی گرفته تا مطالعات فرهنگی و انسانشناسی، همگی با مطالعات تاریخ اهل بیت(ع)ارتباط دارند. در این میان از جمله ویژگیهای مهم این حوزه مطالعاتی گستردهی و غنای روششناختی آن است.
وی تصریح کرد: مطالعه تاریخ اهل بیت(ع)، به اقتضای سرشت چند رشتهای و نیز با توجه به دامنه و حوزه فراخ مطالعاتی آن اولا از دستاوردهای روش شناختی علوم انسانی در حوزه های مختلف بهره می گیرد و ثانیا خود در برخی سطوح استعدادها و ظرفیت های روش شناختی در دسته از حوزه مطالعات اسلام و ایران را توسعه می دهد.
عضو هيات علمی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: بدین ترتیب این عرصه را باید در عِداد آن دسته از حوزه های مطالعاتی طبقه بندی کردکه رونق آن به گسترش مهارتهای روش شناختی نیز میانجامد. همچنین این حوزه پژوهشی به مجموعهای از مهارتهای طراز نخست روش تحقیق، در عرصههایی نظیر زباندانی و...، نیاز دارد.
وی افزود: به رغم این اهمیت، مطالعات مردودی در ارتباط با نسبت روششناسی و مطالعات تاریخ اهل بیت(ع)شکل گرفته است و ای بسا بتوان گفت، در عمل جای خالی زنجیرهای از تاملات نظاممند و تلاشهای پیوسته در این حوزه کاملا مسهود است. طبعا از جمله گام های نخستی که می توان در این ارتباط برداشت فراهم آوری و نقد عالمانه ادبیات موجود و تلاش های شکل گرفته در این حوزه است.
مبلغی بیان کرد: این مقاله به بررسی استعداد روششناسیهای مختلف در شیعه پژوهشی می پردازد و مشخصا نسبت میان روش شناسی و مطالعات تاریخ اهل بیت(ع)را، با رویکرد به روششناسیهای گوناگون از کلاسیک و تبیینی گرفته تا تفهیمی، تاویلی، زبان شناختی، ساختارگرا و پساساختارگرا به بحث میگذارد.
وی ادامه داد: پژوهش، در انجام این مهم، به امکانات و محدودیتهایی اشاره میکند که در رویکرد به این روششناسیها پیش روی مطالعه تاریخ اهل بیت(ع) گشوده میشود و یا دامنگیر آن میگردد. نقد معرفت شناختی رویکرد به روش شناسیهای مختلف و بررسی مشارب مختلف فکری موجود در این حوزه از جمله مباحث مقاله خواهد بود.