غلامرضا جلالی مدیر گروه انقلاب و تمدن نوین اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، امروز در نشست «جایگاه و نقش سادات رضوی ایران در احیاء فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام)» از سلسله نشستهای دومین همایش سیرۀ امام رضا (علیه السلام)؛ آموزهها و کارکردها که با همکاری بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی نمایندگی قم در پژوهشکده الذریة النبویة برگزار شد با اشاره به حضور شیعیان در مشهد اظهار کرد: شیعیان ابتدا در قم بودند تا مشهد، شیعیان مشهد تا قرن پنجم هجری به دلیل شرایط حاکم در تقیه به سر میبردند و در دوره عباسیان به شیعیان ظلم میشد.
وی ادامه داد: تیموریان بیشترین احترام را نسبت به سادات داشتند؛ امیر تیمور از امیران آن دوره هنوز مورد احترام ازبکها است و او در پای قبر یکی از سادات به نام میر برکت دفن شد؛ در فرهنگ ازبک ها، سادات اهمیت زیادی دارند و سادات موجب ارتباط بین ازبکها و صفویها شدند.
پژوهشگر تاریخ اسلامی افزود: تأثیر سادات رضوی بر فرهنگ ازبکها به گونهای بود که آنها پرچم سبز به دست گرفتند و نقش تمدنساز این سادات موجب شد که مشهد بتواند امتداد فرهنگی در مناطق دیگر جهان داشته باشد.
غلامرضا جلالی با اشاره به جایگاه سادات رضوی در آسیای میانه اظهار کرد: سادات رضوی ارتباط نزدیکی را با شییک خانان که از آمران ازبکان در ماوراء النهر بودند داشتند. این ارتباط حتی به ازدواج بین فرزندان آنها منجر شد و در نهایت سلسله سادات در سمرقند به وجود آمد که این سادات نهادهای علمی همچون رصدخانه را هم در آن شهر دارند.
پژوهشگر تاریخ اسلامی سادات رضوی را مروجان راستین فرهنگ محبت دانست و تصریح کرد: امام رضا(علیه السلام) مکتب عرفانی محبت را پایهریزی کرد. سادات رضوی هنوز انسجام خودشان را دارند و از اوضاع یکدیگر در نقاط مختلف جهان حتی آمریکا و چین باخبر هستند، این مسئله موجب تأثیرگذاری آنها در تحولات مختلف شد.
وی افزود: سادات رضوی در دورههای صفوی و قاجار از پادشاهان آن دورهها احکام تدریس در آستان قدس رضوی گرفتند و آنها توانسند که در ترویج دانش برای چندین قرن، نقش تمدنی ایفا کنند.
مدیر گروه انقلاب و تمدن نوین اسلامی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به نقش سادات رضوی در خراسان اظهار کرد: آنها دودمان سازی انجام دادند و این سادات موجب شدند که شیعه در مشهد از تقیه خارج شوند. همچنین سادات رضوی موقعیتهای مالی مناسبی داشتند و آنها اموال خودشان را برای فرزندانشان وقف کردند که هنوز از این موقوفات بهرهمند هستند.