دکتر سیدضیاءالدین میرمحمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی در نهمین و آخرین نشست از دومین همایش علمی «سیره امام رضا(علیه السلام)؛ آموزه‌ها و کارکردها» با موضوع «سیره امام رضا(علیه السلام) و آموزه‎های تمدنی؛ اصول و روش استباط» که در دانشگاه معارف اسلامی سالن همایش‌های امام رضا(علیه السلام) در قم برگزار شد، عنوان کرد: فقه ما از حرکت اجتهادی شیخ طوسی آغاز و در حال حاضر  به علمی پویا تبدیل شده است.

وی ابراز کرد: آموزه‌ها و گزاره‌هایی که در سیره معصوم(علیه السلام) وجود دارد، بیشتر از روایت‌های فقهی موجود است. فقه یک علم بدون نیاز به علوم انسانی غرب است.

میر محمدی گفت: ما باید محورهای کلان اصول و روش استنباط که منتهی به سیره امام رضا(علیه السلام) می‌شود را کشف کنیم و این می‌تواند مبنای مطالعات تمدنی ما باشد. برخی اوقات مبنای تمدنی که امام در حوزه علوم انسانی تولید می‌کند اعتبارش از خود نظریه بالاتر است. سیره منجر به نظریه می‌شود.

وی تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که تمدن را تحلیل دینی کنیم. در مطالعات تمدنی به جای تحلیل فلسفی و عرفانی تمدن، با تحلیلی جامع با عنوان تحلیل دینی تمدن مواجه هستیم. ما باید بیشتر آموزه‌های امام رضا(علیه السلام) را فرا گیریم. تحلیل دینی چه به لحاظ تحلیل دینی تمدن و چه تحلیل پدیده انسانی، تحلیل جامعی است. ما باید به دنبال عملیاتی کردن این تحلیل‌ها باشیم.

رئیس مرکز آموزش‌های آزاد دانشگاه معارف اسلامی با بیان اینکه، تحلیل دینی تمدن در تقابل تحلیل فلسفی تمدن و نظریه‌های موجود نیست بلکه جامع‌تر از همه این‌هاست، افزود: ما باید تکلیف خودمان را بر اساس دلالت‌های سیره نبوی و رضوی بر تمدن مشخص کنیم. اولین قدم در بحث‌های اصولی و استنباطی در سیره امام رضا(علیه السلام) این است که مفهوم، چیستی و ماهیت تمدن را در منطق اهل بیت(علیهم السلام) اکتشاف کنیم. این بحث مبنایی است. تا تمدن در سیره امام رضا(علیه السلام) را کشف نکنیم، نمی‌توانیم نظام‌سازی و ارکان‌سازی تمدنی کنیم.

وی خاطر نشان کرد: ما باید روایت‌هایی را که به نوعی دلالت‌های فرهنگی و تمدنی دارد به شکل گروه در آوریم. این گروه بندی باید طبقه‌بندی شود و به یک کار جامع به این موضوع برسیم که امام رضا(ع) در چه چیزهایی بحث می‌کردند.

عضو هیئت علمی دانشگاه معارف اسلامی افزود: ما باید به اکتشاف در چیستی و ماهیت تمدن در سیره امام رضا(علیه السلام) برسیم. مفاهیم و مبانی که امام رضا(علیه السلام) تولید کردند و بالاترین نقش تاریخی و فرا تاریخی که این امام همام در تمدن دارند، تولید مفاهیم تمدنی است.