سخن از پیشینه دانش‌های اسلامی و واکاوی رُستنگاه هریک از دانسته‌های اسلامی در بسترهایی چونان ریاضیات، دانش‌های آزمون‌پذیر، هنر، سپاه‌سالاری، دیوان‌داری و... تنها راه هستی‌شناسی قلمرو اسلام و ره بردن به دشت دانایی است که از بالندگی و برومندی خداباوران محمّدی نشان دارد. درونمایه‌های این نگاشته، آغشته به رنگ‌های گوهرینی است که انگاره‌های گذشته را نقشی نو می‌زند و هر خواننده را بر بال بازی آسمان‌پیما می‌نشانَد تا بتواند از فراز به راز زرهای برون‌آورده از کان و کوهی پی بَرد که مسلمانان با چینش شگفت‌انگیر آن توانسته‌اند سامانه‌ای به هم برآورند که هر بیننده‌ای انگشت شگفتی خاید و هر آگاهی را به این گواهی کشانَد که بسی دانش‌ها را از گاهواره اسلام، بالیده باید دانست.