یکی از درخشان‌ترین و برجسته‌ترین فصول زندگی امام علی(ع) که جای خود را در تاریخ گشود و الگویی بی‌بدیل و راهگشا و مبنایی استوار و مستحکم برای آیندگان گشت، نقدهای آن حضرت از حاکمان عصر خویش است. این نقدها که با رعایت همۀ شرایط و اقتضائات آن عصر و در نظر گرفتن تمامی ملاحظات و جوانب صورت گرفته است، ضمن آنکه زمینه اصلاح حاکمان و پیشگیری از بحران‌ها و مشکلات احتمالی و همچنین همگرایی و استحکام جامعه را فراهم میساخت، نقد صحیح و بایسته را نیز به نمایش می‌گذاشت و آن را در کانون توجّه مصلحان و فعّالان بشری قرار می‌داد. افزون بر آنکه وجهۀ دینی و چارچوب شرعی آن را نیز برای کسانی که می‌خواستند نگاه شریعت را در این موضوع بدانند، تبیین می‌کرد و آشکار میساخت. اثری که هم‌اکنون در برابر شماست، در کنار پرداختن به نقدهای امام علی (ع) بر خلفا با استفاده از منابع معتبر و دست اوّل اهل‌سنّت، برخی شیوه‌ها و شاخص‌های مدیریتی آن حضرت را با حاکمانی که پیش از وی صدرنشین خلافت بودند نیز به طور کوتاه و گذرا مقایسه کرده است، تا افزون بر نشان دادن تصویری گویا و روشن از حوادث و رویدادهای آن عصر، زمینۀ آشنایی هر چه بیشتر با سیرۀ عملی امام، به‌ویژه در حوزۀ تمایزها و چالش‌هایی که با نظام خلافت رخ می‌داد، فراهم آید، تا این بخش از مکتب علوی، با همۀ اهمیت آن، در فراز و فرودهای روزگار و دگرگونی‌های آن، دچار آسیب و کم‌توجهی نگردد.